Amsterdam, die groote stad

vliegers opgelaten, waarbij vaders of groote broers dikwijls hun medewerking verleenden. Verder werd krijgertje gespeeld en verlos-verban-je, alsook, maar gewoonlijk door meisjes en kleine jongens, stuivertje wisselen. Specifiek vrouwelijk was het touwtje-springen, hetzij solo, als wel ,,in de bocht”, als wanneer twee meisjes het lange touw in draaiende beweging brachten. De jongens knikkerden, de meisjes speelden een bikielspel, waarbij een groote knikker, stuiter genaamd, werd opgeworpen en bij deszelfs val een bikkel moest worden opgeraapt. Balspelen waien ho-wind, waarbij een bal, gelegd op het uiteinde van een balanceerend dribbelhout, door een slag met een talhout op het andere einde werd weggeslagen ; de bal moest dan door hen, die men in het cricketspel de fielders noemt, worden gevangen; indien dit gelukte, gingen de fielders aan slag. Bokspringen en haasje-over werden altijd door beoefend. Vercler was er een spel, tateren geheeten, bestaande in het snel en onophoudelijk kaatsen van een bal tegen een muur.

Met het toenemen van het verkeer werd de gelegenheid tot het beoefenen van deze spelen gestadig geringer; de meeste zijn dan ook geheel verdwenen. Hun plaats werd ingenomen door den vliegenden hollander en de rolschaats, waarmede thans de straat onveilig wordt gemaakt.

Reeds een halve eeuw geleden werden enkele gemeentelijke speeltuinen gesticht, waar de kinderen zich met schommelen (schoppen heet dat te Amsterdam), wippen en aan gymnastiek-toestellen konden vermaken. Later werden in verschillende stadswijken vereenigingen gevormd, die speeltuinen inrichtten en in de laatste jaren werden er ook nog van gemeentewege gesticht, waar hobbelpaarden, montagnes russes e.d. bijdragen tot het vermaak. Bovendien werden in sommige parken groote zandbakken geplaatst, waar het grut zich kan vertreden, onder toezicht van moeders of zusters, voor wie in de onmiddellijke omgeving banken zijn geplaatst.

Vijftig jaren, of daaromtrent, geleden kende men nog op Palmzondag de optochten van feestelijk gekleede kinderen, die palmpaschen uitdroegen, aan welke de familieleden hunne artistieke vindingrijkheid hadden besteed. Sinds jaren was deze palmpaasch-viering in onbruik geraakt, tot in onze dagen het Amsterdamsch Initiatief-Comité, dat reeds eenige jaren een feestelijken intocht van St. Nicolaas op 5 December had georganiseerd, een poging deed om het oude gebruik in eere te herstellen en daarin redelijk wel is geslaagd. Of deze kunstmatige herleving een natuurlijke worden en van blijvenden aard zijn zal — de tijd zal het moeten leeren. Een geheel ander karakter dan deze reminiscentie uit devote tijden droeg

64