Een rest keert weer ....

men met dit taalhistorische feit wel voldoende rekening bij zijn verzet?) Askenazische uitspraak naar de zoetvloeiende en melodieuze, waarin onze taal in Erets Jisraël uit de monden van een nieuwgeschapen volk, om met den Psalmdichter te spreken, óp-klinkt. Dus doende, zullen wij, wanneer wij bijeenzijn in bezinning op de Joodsche levenswaarden welke ons tot God voeren, ons nog meer één voelen met de Kei lal Jisraël, mert de gemeenschap van Israël, met haar historie, haar nooden en smarten, met haar manhaften strijd en haar idealen en met de Goddelijke opdracht die zij draagt door tijd en eeuwigheid. Ik weet: er zullen duizend bezwaren uit den grond worden gehaald en ik kan er nog misschien wel honderd bij verzinnen, maar probeer nu eens niét op de stokpaardjes van uw gepreoccupeerd conservatisme op te tornen tegen den storm van een verschrikkelijken maar grooten tijd als deze. Tracht te leven naar zijn maat.

Ik ben mij bewust zeer veel van Uw aandacht te hebben gevergd voor wat ik als de zeer gecompliceerde problematiek beschouw van het terugwinnen en behouden van onze dolenden en ontspoorden en, daarmede in directen samenhang, van de middelen en, wegen om, door vernieuwing van onze religieuze vormgeving. God grooter eerbied te geven en het Huis des Jodendoms nieuwe waardigheid, het aldus bewoonbaar makend ook voor hen die nu voor de poort staan. En voor onszelf, zooals we dan later ongetwijfeld zullen ervaren. Maar éérst gaat het om degenen die w ij dreigen te verliezen en die zichzelf welhaast verloren hebben. Want „wie één ziel in Israël behoudt, hem wordt het toegerekend of hij geheel de wereld behouden had.” Dit verontschuldige mijn uitvoerigheid.

Laten wij, bij onze vernieuwingspogingen, de woorden — zoo schoon en zwaar van inhoud — tot richtsnoer maken, die wij in onze Sabbath- en feestgebeden telkenmale uitspreken: „Maak ons hart zuiver om U te dienen in waarachtigheid.” Wetahér libenoe le-owdecha beëmeth ...

vormde van den edelen eenvoud der origineelen. op zijn hoogst geschikt om een heelen of halven buitenstaander, met de letterkundige cultuur van een gemiddeld ontwikkeld mensch, den lust tot synagoge-bezoek eens cn vooral te doen vergaan. Wie het in zijn hoofd krijgt om Adonaj Tsewaoth met „God der heclaltroepen ' of „der wereldtroepcn” (o juweel van „literaire” oorlogswinst!) te vertolken, wekt alleen maar heimwee naar het statige archaïsme van den „Heerc der Heirscharen" en reikt zichzelf een jammerlijk brevet van onvermogen uit. De rest is overigens naar rato. Dan duizendmaal liever het zuivere en wel-doordachte Nederlandsch, al klinkt het na meer dan een eeuw wat verouderd, van een begaafd vertaler als Dr S. I. Mulder. Het is een treurige geschiedenis: dubbel treurig in een tijd waarin we zooveel dreigen te verliezen en zooveel moeten zien terug te winnen.

55