Een rest keert weer ....

zijn het zeker niet. Kwesties van assimilatie of emancipatorische gezindheid behoeven hier, gelijk bij den ouden Reform, niet meei te spreken; het is, bij sobere dosséring althans, een zaak van opportuniteit. En dan rijst de vraag wat er tegen kan zijn om bijv. fragmenten uit de Bijbel in de landstaal nader tot de synagogebezoekers — en vooral de bezoekers van wijdingsdiensten — te brengen. Het is met de Bijbelkennis van den gemiddelden Jood niet schitterend gesteld; moet niet ieder middel om daarin verbetering te brengen, worden aangegrepen? Want Tenach¹) is de bron van ons geestelijk zijn, en werkt niet het levende woord directer dan lectuur? Wij mogen geen enkelen weg naar het Jodendom versperren nu we met zoo weinigen zijn gebleven en onder die weinigen zoovelen die wankelen. Onze Rabbijnen prediken in de synagoge immers óók in de landstaal!

Maar één ding moet vaststaan, is niet voor discussie vatbaar. Onze synagogale samenkomst als geheel, als conceptie, moet Hebreeuwsch zijn en blijven en in ieder geval zou, bij toelating van de landstaal, de uitdrukkelijke voorwaarde moeten worden gesteld, dat de vertalingen worden voorafgegaan door de voorlezing van het Hebreeuwsche origineel. Niet alleen om de absolute prioriteit van het laatste nadrukkelijk te doen uitkomen, doch ook omdat wij ons voor d i t systeem zouden kunnen beroepen op een overoude traditie: de ,,Targoem”: de herhaling van do Bijbellezing inde oude Palestijnsche synagogen in de volkstaal (het Arameonsch), in den tijd dat het Hebreeuwsch niet meer algemeen werd verstaan.

Het blijft echter een noode en aarzelend aan te wenden lapmiddel en alvorens daartoe te besluiten, dient nauwkeurig te worden nagegaan of het probleem niet zou kunnen worden opgelost door het verstrekken aan de synagogebezoekers van, desnoods gestencilde, moderne vertalingen, die de innerlijke en letterkundige schoonheid van de origineelen recht doen wedervaren.²)

Sprekend over de taal in de godsdienstoefening, denken wij als vanzelf aan het andere punt dat wij nog willen aanroeren. Dat is de uitspraak van het Hebreeuwsch. Wij zijn van meening dat het tijd wordt om „om te schakelen” van de gegermaniseerde (houdt

54

¹

   De in het jodendom gebruikelijke benaming van het Oude Testament, gevormd uit de aanvangsletters van : Thora (Vijf Boeken Mozes), Newlïm (Profeten), Chetoewim (de andere gewijde geschriften).

²

   Deze vrome wensch schijnt nog altijd gemakkelijker neergeschreven op het geduldig papier dan vervuld. Uit een recent geval blijkt tenminste dat het vertalen van klassieke Hebreeuwsche teksten in evenwaardig Nederlandsch, lang niet allemans werk is, al is die alleman ook de hooge geestelijke autoriteit. Immers, de vertalingen uit O.T. en liturgie, die den 'ynagogebezoekers werden uitgereikt bij de herdenking der gevallenen van het Duitsche schrikbewind, op den Vastendag van den Negenden Aw van het Jaar 5706, waren monstcrvoorbeelden van hoe het niét moet. Wat ze wèl waren: quasi-,.moderne” bombast, die in zijn machteloosheid een parodie