Een rest keert weer ....

IV

In het Geleide-woord bij den aanvang deelde ik mede, dat deze schriftuur in eersten aanleg haar ontstaan dankt aan de opwekking van een jongen vriend, een der actieve figuren uit de Zionistische jeugdbeweging. Veel van de activeering der inzichten — ook van de uitzichten en vergezichten —, met betrekking tot de problematiek en de innerlijke spanningen, waarvan dit slothoofdstuk een neerslag zal blijken, en vooral van de suggesties en inspiraties waaruit het is gegroeid, dank ik aan het contact met deze fel- en sterk-bewust levende groep jongeren, vlammend van Joodsche geestdrift, van Joodschen levenswil, gedrevenen door het besef dat in dit noodlotsuur der Joodsche historie, het compromis geen kans meer heeft. Dat krammen en lijmen een futiel en steriel spel is geworden, dat de rauwe werkelijkheid van het Joodsche lot zonder sentimentaliteit in de oogen moet worden gezien, dat wij saamgedrongen staan tusschen de Geriziem en de Ebal, tusschen den zegen en den vloek, tusschen het leven en den dood. En dat wij daar staan moeten met dat ééne antwoord in het hart en op de lippen, dat vijf en dertig eeuwen Israël in nood en dood altijd weer heeft gereed gehad: „Oewa-chartha bachajiem!’, En gij zult het léven kiezen...

Dit is niet het antwoord van deze „Vlammende Jeugd” alléén; die is, in strijdbaarheid, in aangeven van het marschtempo, slechts voorhoede. Achter haar komen de ouderen, bezadigd door levenservaring, met de bindingen van een levensgang die aanvankelijk minder door problemen werd verontrust, maar, na het kenteren van het getij aangestoken door het vuur der opstandige jeugd en overtuigd door hóar goed recht. Ouderen, die er ook genoeg van hebben gedragen om, naar Max Nordau's bijtende karakteristiek van den Diaspora-Jood, „Luftmensch” te zijn — een mensch met geen eigen plekje grond voor zijn beenen, die dan maar moet zien hoe hij hèngen blijft! En zóó hij al ergens een plaatsje verovert, is het altijd een op den tweeden rang en dat wordt hem nog benijd en betwist ook. Deze storm van integralisme die ons zweept, wat is hij anders dan het antwoord op wat over ons is gekomen, wat over ons heeft kunnen komen in een zij het „be-

56