Sterrekinderen

„Maar nou een mars,” zegt vader. „Bèn je mal, - we moeten een mars hebben.” En de kleine sterrejongen speelt een mars.

De vrouw geeft hem een kus, omdat hij haar verlost heeft. Daarvoor krijgt ze die hele avond, die hele nacht, knipoogjes van hem terug, telkens als ze op haar helletochten langs hem komt. En als ze in de duistere nacht worden uitgedreven, - mannen en vrouwen, kinderen ook, voorover gebogen onder de vracht van hun hele bezit, zuigelingen in vader- of moederarmen of in mandjes, - uitgedreven naar de schemerige trams, die in de straat staan te wachten en waar ze in worden geduwd, - dan loopt de vrouw als een bedelares langs de trams, of ze nog iets kan vinden van de kleine sterrejongen en zijn rugzak en zijn mondhar-monika. Ze vindt een glimp van hem als de tram begint te rijden; ze wuift en gooit hem een kushand toe. Hij wuift stralend terug.

Ze blijft achter in de donkere straat. Ze moet weer naar binnen in het nu bijna lege gebouw, waar nog wat helpers zijn, uitgeput opeens nu alles weer voorbij is, - nog wat uniformen, overbodig nu er geen macht meer te oefenen valt, nog wat kreunende zieken op de ziekenkamer, en veel, veel afval en vuil en stof, zwijgende resten van wat geleden is en nu verdwenen.

Maar zijn wijsje heeft ze bij 2:ich, draagt ze met zich mee door die nacht en door de vele volgende nachten.

Ze weet, dat ze het voor altijd met zich meedraagt.

Avonturier

Toen hij in de nacht van huis is gegaan, - hij is de enige thuis, want de andere kinderen zijn onder de zestien en vader en moeder zijn boven de vijfenveertig, - toen heeft hij in de deur nog geroepen: „Tabe! Over drie maanden ben ik er weer!” Hij heeft het zelf geloofd, want zo’n oorlog kan niet eeuwig duren en als zullie niet zo in de rats zaten, haalden ze de jonge Joden hier niet weg. Voor de jonge Joden zijn ze benauwd, - dat is de hele kwestie.

Maar tegelijk heeft hij geweten, dat vader en moeder het niet geloofden van die drie maanden. Anders had moeder niet zo gehuild en was vader niet zo wit geweest. Drie maanden is niet

60