naar het ogenblik, dat de stoomfluit over het kamp gilt en dat vader en moeder naar de barak terug mogen.
Ze legt de koffers en de rugzakken zó in de bedden, dat ze bijna even hoog uitsteken. Dan trekt ze er een deken over heen. Het moet netjes zijn, - precies alsof het gewoon maar een bed is en niet tegelijk een linnenkast en een zolder en een keukenkast. De deken moet ook dienen om de strootjes op te vangen, die van het bovenbed neerdwarrelen. Telkens als de bovenbuur op het bed klimt om iets te voorschijn te halen, regent het strootjes. 9s Nachts, als de bovenbuur zich omdraait regent het ook strootjes; je moet er van niezen en hoesten. Je kleren liggen ’s nachts onder je matras; ’s morgens zijn ze gekreukt en stoffig en vol stro; je doet dan je jas over je pyjama heen en loopt met je kleren naar de buitendeur, om ze daar een beetje uit te schudden. Maar de buitendeur is ook van de mannenhelft, en het is er zó vol, dat je niet weet, hoe je je moet bewegen. Dan dring je je maar weer door de nauwe paadjes tussen de hoge ijzeren bed-stellen heen en probeert je op je bed, in elkaar gedoken, aan te kleden, want in het nauwe paadje is er geen ruimte voor.
In het washok moet je wachten, tot er een kraan vrij is. Je poedelt je maar zo’n beetje, want je wilt gauw weg zijn. Moeder kan het allemaal veel vlugger: die heeft het brood en het boter-potje al uit de koffer onder het bed te voorschijn gehaald en heeft al een plekje veroverd op de tafel, die in een zijgangetje tussen twee bedstellen staat. Het is heel moeilijk, een plekje te veroveren; sommige mensen maken er ruzie om, maar moeder kan geen ruzie maken, - zij vraagt het vriendelijk en dan kijken de mensen verbaasd en schikken voor haar in.
Maar de koffie uit de grote emmer aan het begin van de barak, daar moet zij voor in de rij staan, anders komen vader en moeder te laat op het ochtendappel voor het werk. Het is erg moeilijk om in de rij te staan, want de meeste mensen dringen je achteruit. Gelukkig ziet de uitdeler, dat ze achteruit wordt gedrongen en helpt haar eerst. Ze brengt de drie kroezen koffie zonder morsen naar het tafelplekje en zo komen vader en moeder nog net op tijd klaar.
Juist als ze wil gaan opruimen in bed, worden alle mensen de barak uit gejaagd, behalve die binnendienst hebben. Er mag
105