Adios companeros!

tot uitdrukking komen. Naast de handhaving van een kleine, onafhankelijke kern in elk land die zich openlijk uitspreekt voor de Wereldpartij, zal het grootste deel van onze leden in Europa moeten intreden in de massabeweging, om daar te strijden voor een revolutionaire koers.'

Weer komen wij bijeen, op een Tiende Plenum van de internationale leiding. Er wordt verder gediscussieerd over de oriëntering op de massabeweging, en het betreft vooral Frankrijk, waar de meerderheid van de sectie weigert de intredepolitiek in de Communistische Partij uit te voeren. Zij wenst haar eigen weg te gaan, ongeacht de beslissingen van het Derde Wereldcongres. Wij zijn toch een bolsjewistische beweging, waar het democratisch centralisme heerst! Beslissingen van een Wereldcongres zijn bindend tot aan een volgend congres. Zouden wij ons daar niet aan houden, dan zou de Wereldpartij al spoedig in duizend stukken uiteenvallen, omdat ieder zou doen wat hij zelf wil, vaak blootgesteld aan de druk van klassevijandige krachten in eigen land. 'Wij zijn niet bereid te capituleren voor het stalinisme,' zegt de meerderheid van de Franse beweging, maar daar is toch geen sprake van. Martin heeft volkomen gelijk: in Frankrijk vormen de stalinisten de massabeweging, zoals de Labour Party in Engeland. De intrede in de Labour Party vinden zij prachtig, waarom dan niet in de Communistische Partij Frankrijk?

Ik aarzel om het woord te vragen, want wat ik wil zeggen is misschien verward, maar het is beter het wel te doen. 'Wij wilden eerst niet geloven dat de communistische partijen in Joegoslavië en China de revolutie in hun land naar de overwinning hebben geleid. Dat kón niet, dachten wij, dat is de taak van ónze beweging, en het scheen ons af te schrikken. Wij waren zo verbijsterd dat wij aanvankelijk niet begrepen dat het in elk geval een geluk was wat er daar is gebeurd, of hadden wij er misschien de voorkeur

60