Adios companeros!

vechten?'

'En als er oorlog komt wanneer je er niet bent?'

'Die wordt pas in 1953 mogelijk. Tegen die tijd zijn jullie al lang overgekomen. En anders kom ik terug. Het is voorlopig voor een jaar, heeft Martin gezegd.'

'Intussen laat je de kinderen aan mij over. Alsof jij hun vader niet bent.'

'Je moet goed begrijpen dat ik revolutionair ben. Het is een verdeling van de taken: jij voedt de kinderen op, terwijl ik me voor de Wereldpartij inzet.'

Elke avond herhaalt het gesprek zich, met nieuwe argumenten die toch op hetzelfde neerkomen, en steeds is het laatste woord van Bep: 'Je bent keihard geworden, ik herken je zo niet.'

En ik schrijf aan Martin: 'Je kunt op mij rekenen.'

Er komt antwoord: 'Ik heb je brief ontvangen, ik zal je spoedig meer laten weten.'

Waarom laat hij me zo lang wachten, een week, een maand. Dan schrijf ik: 'Ik kan me best voorstellen dat je geen tijd hebt op elke brief uitvoerig in te gaan, maar dit is toch geen wissewasje, ik moet toch ook weten waar ik aan toe ben?'

Er is één probleem dat ons vooral beroert: hoe kan het dat onze beweging overal zwakker wordt, naar lucht hapt als een vis op het droge, terwijl de krachtsverhoudingen ten gunste van de wereldrevolutie zijn gewijzigd? De oude massabewegingen, reformistisch of stalinistisch, groeien opnieuw, en onze secties verschralen met de dag. 'Het komt,' antwoordt Martin, 'omdat de arbeidersmassa's zich bedreigd voelen door het nieuwe oorlogsgevaar. Zij hebben de tijd niet meer, vóór het uitbreken van de derde wereldoorlog sterke revolutionaire partijen te vormen. Zij voelen dit instinctief en zoeken nu bescherming bij hun traditionele massapartijen. De radicalisatie van de arbeiders zal daar vooral

59