Adios companeros!

ken tot de meest onderdrukten te behoren. Anders is het met de Indochinese afgevaardigden, meest studenten uit Parijs, die allerlei fracties vertegenwoordigen. Martin roept mij, stelt mij lachend voor aan Hector Lopez met zijn vurige zwarte ogen in een half-Indiaans pokdalig gezicht, en zegt: 'Weet je dat hij met een revolver in het Boliviaanse parlement is verschenen en ze de stuipen op het lijf heeft gejaagd?' Er zijn ook andere afgevaardigden uit Latijns-Amerika: Alfonso uit Uruguay, die al op het Tweede Wereldcongres was en toen opviel door zijn frisse en vriendelijke houding, maar die nu dikker is geworden, iets pafferigs heeft zelfs. Maar vooral is Jaime aanwezig, dé leider uit Zuid-Amerika, een lange, magere kameraad. Je kan wel zien dat hij Indiaans bloed heeft, denk ik; dan vertelt hij zelf in moeilijk verstaanbaar Frans dat zijn ouders uit Spanje kwamen. Zij nodigen mij uit, thuis bij een Franse partijgenoot waar ze zijn ingekwartierd, en ze maken een gebaar met hun wijsvinger: 'Un buen companero francés,' en dat behoeft geen uitleg, want vele Franse kameraden blijken niét goed te zijn, die wijzen de stellingen van Martin af als een capitulatie voor het stalinisme, en 'no son revoluciona-rios.' Ik moet maté met ze drinken, uit een buikfles met een zilveren rietje, die van mond tot mond gaat, en als het mijn beurt is zuig ik voorzichtig, bang dat het te heet zal zijn of te bitter.

Er is een pauze tussen twee zittingen. Ik loop even naar het binnenplaatsje van het huis, dat uitsluitend voor het Congres is gehuurd en dat je niet mag verlaten. Een wand-spreuk verkondigt het geluk van een eigen huis. Martin heeft me er op gewezen met het commentaar 'ces petits bourgeois'. Maar nu zie ik hem buiten lopen, in druk gesprek met Miranda, en wil me omdraaien; ik mag ze niet storen nu ze even samen zijn na alle drukte. Ik word geroepen: 'Waarom ga je er van door? Pourquoi tu t'en vas?' Kom tussen ons in. Jij stoort ons helemaal niet. Jij niet, jij

54