Adios companeros!

vlak voor de oorlog. Hij vocht toen voor een dagelijkse, daadwerkelijke oriëntering van de intellectuele leden op de arbeidersklasse. Het ware te wensen dat dit ook in Europa gebeurde, volgens mijn ervaring tenminste. In elk geval hebben de kameraden in Latijns-Amerika een grote opofferingsgezindheid. Wanneer ze moeten steunen, vragen ze zich af: hoeveel kunnen wij bij elkaar krijgen? In West-Europa is het vaak: hoe kan ik zo min mogelijk geven zonder mijn gezicht te verliezen.'

'Ge overdrijft. En zo goed hebt ge toch niet samengewerkt met Jaime, heb ik begrepen.'

'Niet om die reden. Er is veeleer een crisis daarginds, omdat de beweging achter is gebleven bij de nieuwe ontwikkelingen. Jaime wist zich geen raad met de problemen die het opriep, moest naar mijn gevoel het ene gat met het andere dichten.'

'Ge zegt het schoon...'

'Hij beschouwde mij geloof ik ook als een soort indringer, ik weet het niet...'

's Morgens staat Bep aan het Centraal Station, met de kinderen. Zij huilt van blijdschap, maar de kinderen kijken verlegen naar mij alsof ik iets vreemds over me heb, en ook zelf voel ik me een beetje vervreemd. Hoe zal ik weer kunnen wennen in dit kleine landje, waar alles netjes geregeld is, van de watervalletjes in de Keukenhof tot de klassenstrijd toe?

Thuis ligt het afschrift van een brief uit Argentinië, gericht aan het Wereldsecretariaat. Hij is geschreven door el buró politico van de groep daarginds. Ik heb me niet disciplinair gedragen, staat erin, want ik ben naar Europa teruggegaan zonder toestemming van de Wereldpartij. Ik heb de proletarische discipline geschonden en dien ter verantwoording te worden geroepen. Mijn gedrag was niet voldoende se-

IIO