Adios companeros!

van de Wereldpartij in deze nieuwe periode.' 'Het is toch een goede en actieve groep proletarische kameraden,' merkt hij op. Alsof dat het probleem is. Ook goede kameraden kunnen zonder juiste oriëntering in een impasse geraken. 'Jij denkt geloof ik dat je de redder van de wereld bent,' zegt Paul sarcastisch. 'Je bent twee weken in een land, dan geloof je dat je het beter weet dan de kameraden die er hun levenlang wonen.'

Hetzelfde verwijt is me overal gemaakt: In Uruguay, Argentinië, Bolivië, Chili. Misschien heeft hij wel gelijk en ben ik arrogant geworden, maar het kan me allemaal niets meer schelen. Zwijgend lopen we enige tijd naast elkaar. Dan zegt Paul, nu vriendelijker: 'Ik heb foto's bij me van je gezin, of ik die mee wilde nemen. Er was ook een pakje voor je van Bep. Het was niet de moeite waard om het mee te slepen: wat chocola, kaas en dergelijke. Dat hebben we in Parijs maar opgegeten.' Terwijl hij lacht, voel ik me driftig worden, weet me te beheersen. Hij moet naar zijn hotel, wil weten waar de Calle Chuquicamata is. Ik heb er geen idee van. 'Heb je dan geen plan de ville?' vraagt hij geïrriteerd, en onmiddellijk daarna: 'Het eerste wat ik doe als ik in een vreemde stad aankom, is een stadplan kopen.' Ineens schreeuw ik: 'Weet jij hoe ik hier aangekomen ben? Zónder centisimo. In Buenos Aires heb ik nog wat brood kunnen kopen en dat onderweg opgegeten, zodat de passagiers me als gek aankeken, dat dóén ze hier niet. Een plan de vil-le? Ik had geen geld om een hemd te kopen. Kijk, zeg ik en ruk driftig mijn overhemd open, wat ik aanheb is alles wat ik bezit.'

Tijdens de conferentie, ergens bij een sympathisant thuis, houdt Jaime zijn grote inleiding, waarin hij kranten aanhaalt, voortgaat met zijn eigen tekst, doorspekt met anekdotes, zijn hartstocht in zijn woorden legt. Wij dienen doordrongen te zijn van de historische taak van onze Wereldpar

104