Laten we vader eruit gooien

een glas bier zien modelleren (zou ik bijna zeggen). En dat er zoveel aardigs en smakelijks met kümmelkaasjes te beginnen was, had ik nooit vermoed - en de smeuïge manier, waarop hij vloeidunne Semmelsneetjes met het merk Stammes-kraft bestreek! Het stoppen en opsteken van een pijp daarna werden bij hem tot rituele handelingen, die een soort van plechtige gezelligheid verspreidden. Zijn gezicht leek een beetje op dat van een Japans diplomaat, geel, kaalhoofdig en bebrild. In plaats van een met orden versierde uniform droeg de heer Posanzky meestal een keukenschort, daar hij na de debacle in zijn beroep bij zichzelf huisbediende en hulpkok was geworden. Ik geloof, dat niemand op Frau Irma’s partijtje zo genoot als haar echtvriend. Want het is nog een heel verschil om als gewoon sterveling of als geboren epicurist te genieten... Hoe hij het Goldwasser tegen het licht hield, voor hij er met kleine, bedachtzame teugjes aan nipte en hoe hij volgens alle regelen der kunst de roomtaart aansneed met een van tevoren natgemaakt mes! En welk een prachtige, diepzinnige lijfspreuk had deze filosoof met het keukenschort tot de zijne gemaakt: Man lebt... U, wij, zij allen, kortom mén leeft.

Men leeft met Danziger Goldwasser en gebraden kip als hoogtepunten, met zoet bier en kümmelkaas als er een meevallertje is, met koolrapen en cichoreikoffie als dagelijks menu - man lebt. Wanneer de heer Posanzky van oude adel ware geweest, had hij geen prachtiger, universeler spreuk in zijn wapen kunnen voeren. Hoe bleek en nietszeggend zijn de meeste wapenspreuken tegen deze wijze en diepe zin! De heer Posanzky droeg de glorieuze lijfspreuk niet in een zegelring gegrift aan zijn ietwat onverzorgde vingers, in plaats daarvan droeg hij haar zeer dikwijls en los op de tong, als ik het zo mag noemen. En dat was goed ook, want niet genoeg kan deze eenvoudige en mystieke wijsheid verkondigd worden: ‘Man lebt’ met zorg en schulden - in schande en

109