Kanalje

intussen niet gevormd door zijn prozaschetsjes en zijn strijdlustige poëzie. Sedert 26 april van datzelfde jaar 1903 verschijnt er in de wekelijkse bijlage van HET VOLK een nieuwe rubriek: ״VAN EN VOOR KINDEREN". Onder welke titel staat vermeld: „Alles wat deze rubriek aangaat gelieve men te zenden aan Jacob de Haan, St Willibrordusstraat 29, Amsterdam." De Haan is gepromoveerd tot vaste medewerker van het ZONDAGSBLAD.

Hoe zijn arbeid als zodanig alom gewaardeerd werd, blijkt uit de keur van medewerkers die hij in de kortste tijd wist aan te trekken. Wij noemen Martha van Eeden (vertalingen), Nelly Bodenheim, die „aardige plaatjes voor ons weet te maken". „Die tekent anders altijd voor groote menschen in dure boeken, maar nou zal ze 't voor ons ook eens doen" (1903, p. 382).

„Silhouetjes zijn me beloofd door juffrouw Lizzie Ansingh te Amsterdam, en iedereen zegt, dat die ze verbazend mooi maakt. Dat is dus weer 'n extraatje, dat misschien al de volgende week komt." „Plaatjes zijn me ook beloofd door Albert P. Hahn. Dat kan wel goed worden" (1903, p. 406).

Zelfs probeert hij R. N. Roland Holst te strikken. Hij maakte wat van de rubriek. Didact van aanleg (hoe werd hij later niet als repetitor gewaardeerd), wierp hij zich met geestdrift op de socialistische opvoeding, die nog uit de startblokken moest komen. In zekere zin was hij een pionier.

Tot 12 juni 1904 blijft de Kinderrubriek onder zijn eenhoofdige redactie. Op diezelfde dag verschijnt binnen dat kader een berichtje, dat „de heer" (niet: partijgenoot) De Haan niet langer als medewerker zal fungeren. Een ander, namelijk Philip Cohen, nam voor die ene keer de zorg voor de rubriek waar. De hoofdredacteur van HET VOLK, P. L. Tak, manipuleerde blijkbaar zeer voorzichtig en koos een jood als vervanger voor het moment. Even later (sedert 26 juni 1904) wordt de Kinderrubriek voortgezet door Joh. Vorrink.

PIJPELIJNTJES

De oorzaak van het abrupte ontslag van Jacob de Haan stond intussen los van ieder vooroordeel in de joodse sector. Het verschijnen van PIJPELIJNTJES gaf de doorslag bij een beslissing, die ook P. L. Tak niet gemakkelijk moet zijn gevallen. De hier in het geding zijnde-problemen zijn talloze malen onder de loep genomen. Nochtans wordt hier aandacht gevraagd voor een enkel nieuw aspect. Daar is dan het nog nimmer in de discussie gebrachte feit, dat in het ZONDAGSBLAD een drietal schetsen werd opgenomen van de hand van Jacob de Haan, die retrospectief sterke verwantschap met PIJPELIJNTJES demonstreren: HORLOGE, BOEVEN en VERHUIZEN (Tweede Jaargang, p. 247/280/327).