Auteur /Jacob Israël de Haan

Jacob Israël de Haan (Smilde 31-12-1881) werd in hetzelfde jaar geboren als zijn zus Carry van Bruggen – De Haan. Een omstreden persoon die zijn hele leven lang een haat-liefde verhouding had met zijn orthodox-Joodse afkomst en zijn homoseksualiteit. De Haan was onderwijzer, schrijver, dichter, publicist, rechtsgeleerde, marxist, zionist en later anti-zionist. Hij emigreerde in 1919 naar Israël en werd 30 juni 1924 in Jeruzalem vermoord op de trappen van het Sja’arei Tsedek ziekenhuis in de Jaffastraat. Opdrachtgever: de Hagana, een seculiere zionistische organisatie.
Jacob Israël de Haan schreef twee romans die opzien baarden en nog steeds gelezen en herdrukt worden: Pijpelijntjes en Pathologieën. Maar hij was ook de auteur van minder bekend werk, zoals de verhalenbundel Kanalje, losse tijdschriftpublicaties en de roman Ondergangen.
Pijpelijntjes en Pathologieën hadden allebei een homoseksueel thema. De eerste kostte De Haan zijn baan bij het socialistische dagblad Het Volk. Hoofdredacteur Tak schrijft: ‘Gister heb ik het door u uitgegeven boek Pijpelijntjes gelezen. Het zal u duidelijk zijn, dat na het verschijnen van dit boek, dat voor mij en zeker velen anderen een zeer ongewenste verrassing was, uw medewerking aan het Zondagsblad van Het Volk moet eindigen.’
De Haan schreef ook poëzie. Er verschenen diverse bundels met gedichten van zijn hand met de thema’s homoseksualiteit en Joods-zijn. Het bekendst zijn de postuum uitgegeven Kwatrijnen.
Juni 1953 werd in Amsterdam het Genootschap Jacob Israël de Haan opgericht. Dit genootschap ging ter ziele, maar in 2008 zag een nieuwe stichting het levenslicht, de Stichting Jacob Israël de Haan. Doel van deze stichting is het publiceren van werken van of over De Haan en het organiseren van evenementen rond zijn persoon.
Jacob Israël de Haan, dichter van het Joodse lied, schrijver van twee homoseksuele romans, rechtskundige, marxist, zionist en anti-zionist, is ongetwijfeld één van de boeiendste personen uit de Nederlandse letterkunde.