Het haarlint

dat het zover was, zou hij nog veel genadebrood moeten eten, een eindeloos aantal keren door het beschimmelde dorp lopen, met op de achtergrond de zee, het grimmige, brullende niets.

Na een week of wat was hij niet meer zo zeker van zijn meesterstuk. Zijn leven was een holte die niet meer gevuld scheen te kunnen worden, een vacuüm dat zelfs de tijd had opgeslokt. Er was het ogenblik van opstaan en het ogenblik van naar bed gaan. Twee streepjes die slechts een verandering van houding aanduidden, van horizontaal naar verticaal, van verticaal naar horizontaal. Twee streepjes in het luchtledige, in het tijdloze. De wereld werd een geheel dat steeds meer samenhang verloor, een opeenhoping van absurditeiten. Hij begreep niet hoe hij er ooit enige zin in had kunnen ontdekken.

Soms keek hij naar de gezichten van zijn vader en moeder met de gewaarwording dat ze in een andere, voor hem onbereikbare wereld leefden, een wereld waarin het leven aan een tijdsindeling gehoorzaamde, waar men dingen met een bepaalde bedoeling deed.

Op een middag in november, toen hij nog precies een rijksdaalder rijk was en zich dus een laatste buitensporigheid kon veroorloven, ging hij naar het enige café aan zee dat 's winters geopend was. Over een uur zou de zon onder zijn. De stille grijze hemel lag als een deksel over de wereld. Henk had, ondanks de ruimte van de zee vóór hem, een gevoel van opgeslotenheid dat hij in een glas drank trachtte te smoren. Het café lag op een duintop, de gelagkamer was lang en laag, met grote ramen op het westen. Toen hij de deur opende, sloeg de warmte hem in het gezicht. Een ander teken van leven was er niet. Hij liep door de verlaten zaal. Alle tafels waren voor hem, de keus was moeilijk. Ten slotte ging hij achterin zitten, bij de kapstok waaraan hij zijn winterjas hing, de dekmantel van zijn berooidheid.

Na een druk op een belknopje verscheen de beheerder. Henk herinnerde zich dat deze man er ongeveer een half jaar geleden met de mevrouw van de leesbibliotheek vandoor was gegaan. De idylle had blijkbaar geen levenskracht gehad, wat niet wegnam dat de vrouwelijke partner nog steeds niet in de bibliotheek was teruggekeerd.

Terwijl hij de eerste teug van zijn borrel nam, bedacht Henk

17