Gijs scharrelen, kijken of hij Lien te zien kan krijgen. Was het de eerste keer, dat hij zoiets deed? Misschien. In elk geval, hij heeft aan het venster geluisterd, en gehoord dat ze naar de Engelse zender luisterden. Dat doet iedereen in Nederland, goed, maar nu ga ik verder met mijn veronderstellingen. Jan Jansen is zo gebeten op de lui, die Lien van hem weghouden, zoals hij denkt, dat hij de Duitsers waarschuwt: bij Gijs Veldhuizen luisteren ze naar de Engelse zender.'
De anderen knikten instemmend. Inderdaad, zo zou het gebeurd kunnen zijn.
'Nou verplaats ik me even in de positie van de moffen', zei Gijs, 'die weten: ergens hier in de buurt moet de geheime zender zitten. Goed. Nou krijgen ze een tip van Jan Jansen, dat bij boer Veldhuizen naar de uitzendingen van de BBC wordt geluisterd. Eén en één is twee, zeggen de Duitsers. Laten we die Gijs Veldhuizen in de gaten houden, misschien krijgen we zo het draadje te pakken, dat ons naar de geheime zender brengt. Dan sturen de moffen twee kerels vooruit, kwasi als automobilisten, die de weg zoeken, om een of ander plannetje voor te bereiden. Dat zijn de lui, die ik heb gezien. Die ene vent, die met de oude Jansen in de achterkamer is geweest, heeft hem het plan voorgelegd. De ouwe moest er nog even over denken en daarop is lange Jan naar Zwolle gegaan om de boodschap over te brengen.'
Taeke, Dirk en Willem keken Gijs met onverholen bewondering aan. 'Jij moet een helderziende zijn', zei Dirk, 'nou je het zo vertelt, voel ik, dat het allemaal zo gegaan is. Alleen... heeft de oude Jansen het voorstel aangenomen, ja of nee? Dat weten we nog niet.' Gijs keek hem sullig aan. Toen zei hij met een knipoogje: 'Je neemt me niet kwalijk, joggie, maar nou had ik toch gedacht, dat je snuggerder was. Natuurlijk heeft de oude Jansen dat voorstel aangenomen. Dat kan je op je vingers narekenen. Hij moest erover nadenken, dat is al een kwaad ding als ze voorstellen je land te verraden. Daarop is Jan haar Zwolle gegaan. Alleen maar om nee te zeggen? Dwaasheid natuurlijk, hij is gegaan om 'ya' te zeggen en meteen de verdere uitwerking te bespreken. En nu staan wij voor de vraag: wat doen we?'
'Wat raad je ons aan', vroeg Taeke. Automatisch keek iedereen naar Gijs als de man, die het zeggen moest.
68