ORTSKOMMANDANTUR
'Zozo', dacht Willem, terwijl hij van verbazing een zacht fluittoontje tussen zijn lippen deed ontsnappen, 'zozo, is Jan Jansen zo'n goede vaderlander, dat hij bij de Ortskommandantur op visite kan gaan?'
Op een avond zaten in de huiskamer van Taeke Tuinstra Gijs, Dirk en Willem bij elkaar.
Ze hadden de kansen gewikt en gewogen. Dat Jan Jansen niet zo'n beste vaderlander moest zijn, dat namen ze nu grif aan, maar daarmee was nog niet bewezen, dat hij iets van de geheime zender afwist en dat hij datgene, wat hij had ontdekt, aan de vijand zou hebben overgebriefd.
Gijs Veldhuizen had de hele avond nog niets gezegd. Hij had er maar bijgezeten. Eindelijk zei hij: 'Ik heb de hele avond geluisterd en ik geloof, dat iedereen het bij het goede eind heeft, alleen wou ik nog even dat zeggen. Ik geloof, dat Lange Jan van de geheime zender niets heeft bemerkt. Maar dat is het voornaamste niet. Waar het op aan komt is, dat de Duitsers natuurlijk allang hebben uitgepeild, dat de zender zich ergens in dit gebied, laat ik zeggen binnen een oppervlakte van vijf bij vijf kilometer moet bevinden, maar waar? Ze weten net zo goed als wij, dat ze hier heel moeilijk met een peilwagen kunnen gaan kruisen. Er is maar één behoorlijke weg en de boerderijen liggen ver uit elkaar. De uitzendingsuren duren hoogst-stens een minuut of tien, nietwaar, dus veel tijd om te kruisen hebben ze niet... nee, de Duitsers moeten het van verraad hebben. En nou kom ik bij Jan Jansen.'
'Denk je, dat die een verrader is?' vroeg Taeke, 'ik heb nooit iets aan de knaap bemerkt.'
'Hoeft ook niet', zei Gijs bedachtzaam, 'maar laat ik me nou eens in de positie van die jongen denken. Hij weet van de prins geen kwaad, maar op een gegeven ogenblik verschijnt een nieuw meisjesgezicht in zijn dorp: Lien. Hij vindt haar leuk, hij wil met haar praten, maar wat gebeurt er? Iedereen gaat hem plagen en wat nog erger is: Lien laat zich niet meer zien. Die stakker gaat denken: de plagers hebben Lien tegen me opgestookt, en daarom houdt ze zich schuil. Op een avond trekt hij de stoute schoenen aan en gaat om de boerderij van
67