Door storm en duisternis

land eigenlijk op dezelfde wijze optraden als destijds in Duitsland. In het begin strooiden ze allerlei vriendelijke verklaringen over het Nederlandse volk uit. Nederland had weliswaar het Duitse leger en alles wat daarbij behoorde binnen zijn grenzen, maar het volk behoefde niets te vrezen. Baas Geldrop kende genoeg mensen, die deze zoetsappige verklaringen van de Duitsers geloofden. Maar hij zelf wist beter, en dan niet alleen op grond van wat hij in de afgelopen jaren in Duitsland had gezien. De aard van zijn werk bracht nu eenmaal mee, dat hij veel langs de weg was. Mensen spraken met hem, en vertelden wat zij hadden gezien. Zijn personeel wist, dat baas Geldrop volledig te vertrouwen was. Dat vertelde hem ook wat er in de stad gebeurde. Baas Geldrop had de verschrikkelijke verhalen gehoord (een van zijn personeel was er bij geweest) toen de Duitsers als wraakoefening een vier honderdtal Joodse mannen en jongens in de buurt van het Waterlooplein hadden bijeen gedreven. Dat was nog voor de Februaristaking van 1941. Deze mensen werden op beestachtige wijze mishandeld. Daarna werden ze weggevoerd... waarheen? Er liepen geruchten, dat ze in zwavel-mijnen in Tsjechoslowakije te werk waren gesteld, waar hun een zekere dood wachtte. En baas Geldrop wist ook, dat zich op een van de grachten een huis bevond, waar de Duitsers gevangen genomen Nederlanders 'verhoorden'. Martelden tot ze bekenden, zou een betere uitdrukking geweest zijn. Al deze gruwelijke dingen waren toch nog maar in een kleine kring bekend. Zeer veel Nederlanders geloofden nog steeds te goedertrouw, dat het met de Duitsers wel zou loslopen, en dat al die verschrikkelijke verhalen 'gruwelsprookjes' waren. Gruwelsprookjes, dacht baas Geldrop grimmig, was 't maar waar, helaas is de waarheid veel erger dan wat er verteld wordt.

De eigenlijke inval van de Duitsers in de garage van baas Geldrop kwam een beetje als een anti-climax. Tegen vijf uur in de middag stopten voor het bedrijf een tweetal auto's. Uit de eerste stapten een paar Duitse militairen. Ze liepen snel door de openstaande deur, duwden tegen de binnendeur van het kantoortje en stonden bij het bureau van baas Geldrop. Die bleef rustig zitten. 'Waarmee kan ik de heren van dienst zijn?' vroeg hij zoetsappig en in het Nederlands, nog voordat een van de Duitse officieren zijn mond had kunnen opendoen.

13