Daar zaten wij, impressies over 'Londen '40-'45'

en Frankrijk hierheen waren geperst. Ook veel Poolse, Russische en Belgische joden.

In die kritieke dagen kon je de Nederlanders toch niet voor een gesloten consulaat laten komen. Sally bood de zieke consul dus zijn hulp aan. Die werd dankbaar aanvaard. Sally, nooit benoemd, nooit beëedigd, zonder enige ervaring in consulaire of diplomatieke werkzaamheden, Sally met geen enkele andere richtlijn dan zijn gezond verstand, Sally met als krachtigste impuls zijn mededogen met de mens-in-nood, Sally werd acting consul van het Koninkrijk der Nederlanden.

Na eenberaaddatevenkortalsrijpwas, besloot Goocheme Sally zowel zijn moedertaal als zijn eigen naam op slag te vergeten. Hij werd monsieur Jean Desbonnets. Voortaan sprak hij slechts het patois van Marseille. Met zijn landgenoten onderhield hij zich zeer moeizaam in kreupel Vlaams. Hij liet zijn klantjes drie-, viermaal herhalen wat ze hem wilden vertellen, voordat hij liet merken dat de zin van hun woorden tot zijn Marseilleese hersens was doorgedrongen. Die Goocheme Sally.

Later kreeg hij hulp van een op een echte consul lijkende man, monsieur Jaquet, die de verzekeringsmaatschappij ‘Utrecht’ in Frankrijk vertegenwoordigde. Monsieur Jaquet werd de baas van Sally... pardon je me trompe, van Jean Desbonnets.

Pierre Laval, minister van generaal Petain in Vichy-Frankrijk, had op bevel van de Duitsers concentratie-kampen ingericht, waar alle vluchtelingen bij elkaar werden gedreven. Als de mensen achter het prikkeldraad in La Walbonne of van het fort Chappolis aan de toekomst dachten, werd het hun enigszins onrustig te moede.

Sally papte aan met de directeuren en de hoofdbewakers van die kampen. Als Sally het beslist wil, kan hij een stenen beeld doen glimlachen. Hij was niet gierig met pakjes Gauloise; als in geen enkele slagerij worst te koop was, had Sally een paar Saucisses de Boulogne achter de hand. In 1940 en het begin van 1941 verwierf hij zich op deze wijze heel wat vrienden onder de helle-honden, die de vluchtelingen bewaakten.

Gaandeweg kwamen meer Nederlanders naar Vichy-Frankrijk. Nu waren het geen vluchtelingen, maar jonge mensen, die via Spanje of Portugal naar Engeland wilden trekken om er dienst te nemen bij de strijdmachten der vrijheid.

Sally is toen in zijn eentje een valse-passen-centrale begonnen. Het was veel werk, maar moeilijk was het niet. Op de een of andere manier had het consulaat de beschikking over een onbeperkt aantal echte Franse persoonsbewijzen. Sally was niet kinderachtig in het verzinnen van valse namen. Mozes Cohen werd Piet Jansen, Chaim Abramofsky kreeg de vermelding dat hij remonstrants was.

49