Daar zaten wij, impressies over 'Londen '40-'45'

GOOCHEME SALLY

In de gebed-zonder-end-verslagen van de Parlementaire Enquête-Commis-sie zult ge de naam van Sally Noach slechts éénmaal tegenkomen. De ene keer vraagt de voorzitter aan spionnenvanger Pinto:

‘Kent U een zekere Sally?’

‘Ik ken maar één Sally. Sally Noach.’

Al is zijn naam dan als een eenzaam olijftakje in die eindeloosheid van woorden, de histoire intime, van het Katwijk aan de Theems kan nochtans niet worden verteld zonder Sally Noach te vermelden.

Nee belangrijk is hij al die jaren niet geweest, maar invloedrijk? Soms denk ik wel eens: bezat één mens in Londen meer directe invloed op belangrijke zaken des Koninkrijks dan Sally? Velen hebben in die jaren gezucht: ‘Hij is Sally, goocheme Sally, gezond blijven zal-lie, als we hem niet hadden, kon de Nederlandse regering wel gaan bedelen.’

Hij werd in Zutfen geboren op 28 december 1909. Aan zijn wieg stond een (onzichtbare) profetes, die voorspelde:

‘Dit kind zal eens met koningen op voet van gemeenzaamheid verkeren.’ Veertig jaar later schreef Herman de Man¹ van Sally:

‘Hij is de eerste man geweest in het leven van Koningin Wilhelmina, die ronduit tegen haar heeft durven zeggen: Majesteit, dat is niet waar, U vergist U.’

Dat moet geen kleinigheid zijn geweest. Ik heb eens een verhaal gehoord van Arie Ijzerman, het vroegere lid van de Tweede Kamer. Die moest bij de Koningin op officiële audiëntie. Hem was gezegd: 'Denk erom, men spreekt de Koningin nooit tegen.’ Toen Arie met Hare Majesteit converseerde, verwarde het staatshoofd hem met een andere Ijzerman, die indertijd gouverneur van Suriname geweest moet zijn of zoiets. De dialoog ging als volgt:

‘Ah, mijnheer Ijzerman, U was voorheen gouverneur van Suriname’.

‘Ja zeker Majesteit, ik was geen gouverneur van Suriname.’

Glashard ging de Koningin verder deze Ijzerman te verwarren met de Surinaamse en even glashard antwoordde Arie op alles met: Va zeker Majesteit, ik was niet...'

¹ in ‘Vreemde ontmoetingen’.

46