Daar zaten wij, impressies over 'Londen '40-'45'

ting loopt, kun je het vliegveld niet missen.’

Het klonk dronkemans-achtig onzinnig, maar tegen half twaalf konden we het vliegveld inderdaad in oostelijke richting duidelijk zien; het was met een paar miljard schijnwerpers verlicht, de lichtbundels van zware zoeklichten staken als pilaren naar het donkere hemelgewelf.

Mijn vrouw was bij de kinderen gebleven, maar wij mannen sjouwden met ons drieën door de donkere kerstnacht recht-toe-recht-an-net-zo-als-ie-gaat, op het licht af, dat in de verte gloorde.

‘Ik laat me hangen’, zei een van de zeelui, ‘als die lui vannacht niet iets bijzonders verwachten. Wat een licht, hè?’

Heel in de verte hoorden we vaag het gegons van een beest dat een reusachtige horzel moest zijn, maar dan op honderd kilometer afstand. ‘Verrek, d’r zijn machines op komst.’

Het knechtje van de wacht bracht ons bij Harry Ewer, die belangrijk achter een schrijfbureau zat. Nou we er toch eenmaal waren, kon hij ons wel vertellen wat we zo meteen met onze eigen ogen toch zouden zien. Amerikaanse bommenwerpers. Vliegende forten, yes sir. Amerika was nog neutraal, maar Roosevelt stuurde alvast wat vooruit, wie wat spaart, heeft wat, zullen we maar zeggen. Hij verwachtte een veertig stuks, yes sir, je hebt goed gehoord, veertig van die vliegende vestingen propvol met onderdelen, ze vlogen een eind uit elkaar en eentje had een beetje malheur gehad onderweg, kijk, en hij dook een vodje papier uit een berg rommel.

‘Er is een deur uitgewaaid en de bemanning zit te kwekken van de kou, en verder heeft een van hun motoren al een paar uur trouble, maar ze denken wel dat die knaap het haalt. Eigenwijze blighter die Yank, ik heb gezegd dat hij, wat mij betreft, het eerste kan landen, maar no sir, die blaag zegt dat de anderen maar moeten vóórgaan, als er met zijn machine wat gebeurt, is de landingsbaan versperd en dan krijgen de andere negenendertig narigheid, nee, hij zal wel wachten.’

Het duurde uren en uren voordat de totaal bevroren bemanning uit die gammele machine getakeld kon worden, maar ze hadden het gered, alle veertig. Veertig vliegende forten tot redding van de wereld.

Tweede Kerstdag vieren ze in Engeland niet, ze noemen die dag Boxing Day, waarschijnlijk omdat ze dan in de clinch liggen met de katers van de voorafgaande dagen. Harry Ewer had voor de late namiddag een party georganiseerd in het Spa Hotel, waar de Royal Air Force kon komen, en natuurlijk de boys van de vliegende forten, wat notabele ingezetenen en verder wij en onze twee gasten van de merchant navy. Het werd een onstuimig feest van sterke drank, en sterke spook-verhalen. Luchtmaarschalk Dowding had die zondag tevoren publiekelijk in de kranten laten weten

125