Daar zaten wij, impressies over 'Londen '40-'45'

die clandestiene onderzoekingen naar de inhoud van diplomatieke mail -een berg vuil wasgoed te voorschijn was gekomen. In de oorlog was het namelijk moeilijk, zo niet volslagen onmogelijk, je vuile was de deur uit te doen. En als je eindelijk een bleker had gevonden, deed hij drie maanden over een kinderwasje. Een diplomatieke vertegenwoordiging was echter op het snuggere idee gekomen (werd mij onthuld) de was in Lissabon te laten doen, verzending per vliegtuig naar de ambassade in Portugal. Doe de was de deur uit. Ik heb dat verhaal vele malen gehoord, het kwam altijd op hetzelfde neer. Alleen de nationaliteit van de ambassade, die de was naar Lissabon stuurde, wisselde.

Eén keer heb ik zelfs vernomen dat zoiets met een Nederlandse diplomatieke zak gepasseerd zou zijn - ik heb dit gerucht ten krachtigste kunnen tegenspreken omdat, zoals iedereen kan weten, de Nederlanders bij voorkeur de vuile was ‘en familie’ houden.

In diezelfde bar van het Atheneum Court werd natuurlijk druk gepraat over de geheimzinnige komst van Rudolf Hess. Die was op een zomeravond in juni 1941 boven Schotland uit de lucht komen vallen. Een onverwachte gast. Hij wilde Lord Hamilton spreken om hem namens Hitler te vragen... ja wat wilde hij eigenlijk vragen, deze naaste medewerker van Hitler, die (zoals Berlijn beweerde) op eigen houtje en in een aanval van krankzinnigheid naar Engeland was gevlogen?

De ware geschiedenis van Rudolf Hess luidde een tikje anders. Ik zal de lezing van de bar weergeven, opgebouwd uit brokjes en stukjes.

Rudolf Hess kende Lord Hamilton van vroeger. Ze hadden elkaar tijdens de Olympische spelen in Berlijn ontmoet. Men kan in het midden laten of de ontmoeting tot vriendschap heeft geleid. Hoofdzaak is dat Hitler op een gegeven ogenblik de noodzaak gevoelde met één ‘geniale’ klap de Engelsen midden in de oorlog aan zijn kant te krijgen, want hij wilde Rusland binnenvallen. Die redenering van Hitler was niet zo dwaas. Als je de geschiedenis van de jaren voor het uitbreken van Wereldoorlog-nummer-Twee uitpluist, ontdek je twee hoofdstromingen in de Westerse wereld met een massa onderstromen en tegenstromen. De ene hoofdstroom wilde de, onvermijdelijk geachte, oorlog tegen Nazi-Duitsland uitvechten met behulp van de Russen. De andere wilde liever met behulp van de Duitsers het communistische Rusland verdelgen. Uit allerlei feiten had Hitler kunnen afleiden, dat de stroming in Engeland, die met hém de Russen te lijf wilde, eerst goed tot kracht zou kunnen komen wanneer Churchill was weggewerkt. Want Winston, niet bepaald een vriend van het communisme, had op louter opportunistische overwegingen, zijn strategie gebouwd op de veronderstelling, dat vroeg of laat, de botsing tussen Duits

117