Daar zaten wij, impressies over 'Londen '40-'45'

GROENE ZWANEN, WITTE ZWANEN.

Het liedje, dat de kinderen bij hun spel zingen, perst in één coupletje de loodzware zorgen samen van een vrij Engeland aan de ene en een bezet Nederland aan de andere kant van de Noordzee.

‘Groene zwanen, witte zwanen,

WIE GAAT MEE NAAR ENGELAND VAREN?’

In de eerste maanden na de verdovende slag van invasie, vruchteloze tegenstand, capitulatie, moesten de jongens tussen Dollart en Schelde bekomen van de schok - maar hoe meer het jaar 1941 opschoot, zetten er steeds meer de gedachte om in een daad. Wie gaat mee naar Engeland varen? Hetzelfde coupletje van het kinderliedje bevat echter nog twee regels:

‘Engeland is gesloten,

De sleutel is gebroken’.

De Engelsen hadden hun eiland aan alle kanten stevig dichtgetimmerd. In 1940 verwachtten ze, niet helemaal zonder grond, een invasie van de Duitse legers.

Het plan was duidelijk. Eerst moest de Luftwaffe de burgerbevolking in paniek de grote wegen opjagen. Als die wegen verstopt zouden zijn door dat verkeer, zouden Wehrmacht en Kriegsmarine landen op de Engelse kust. Parachutisten zouden van de lucht uit strategische punten bezetten. Het klopte als een bus. Op papier! Planmassig werden wir England zer-brechen... jawel, maar in de Dreigroschen-oper staat geschreven:

'Undmachst du einen Plan,

Sei ein sehr grosses Licht Und machst du einen zweiten Plan Gehen tun die beiden nicht!’

De eerste misrekening van de Berlijnse plannenmakers was, dat de Duitse bommenwerpers niet de meerderheid in het luchtruim boven Engeland konden bevechten. Het was wel op ’t kantje af. Maar de Spitfires en de jonge arenden aan de stuurknuppel veegden keer op keer de lucht schoon. De tweede misrekening was, dat de burgerbevolking van het Londense

104