DE VERSPREIDING DER JODEN TEN GEVOLGE VAN ECONOMISCHE OORZAKEN
Wat is de economische oorzaak van de Joodse omzwervingen? Philo (20 v.C.—50 n.C.) — Joods philosoof in Alexandrië — verklaart het ontstaan van de verspreiding der Joden, gedurende de periode der nationale onafhankelijkheid in de laatste eeuwen voor Christus, door het uitzwermen der kolonisten uit het moederland. Hetzelfde heeft ook de Grieken tot een handelsvolk gemaakt. Het mag als bekend worden verondersteld, dat de Joden in hun eigen land in de bijbelse noch in de nabijbelse tijd een handelsvolk waren maar in overgrote meerderheid van de landbouw leefden.
Reeds in de periode van de eerste terugkeer tot de verdrijving (500 v.C.—70 n.C.) waren vele Joden uit Judea weggetrokken.
Wij spraken reeds over Babylonië, men kan hieraan toevoegen het grote centrum in Egypte (Alexandrië, waar meer dan één millioen Joden woonden) en Rome waar de gemeente groeide, door de Joodse slaven welke de Romeinse generaals na elke bedwongen opstand meevoerden. Voor de verbreiding der Joodse gemeenten in de middeleeuwen vergelijke men Pirenne, die
14