Het kleine land en zijn groote schoonheid

onbeteekenende dorpjes (Ransdorp is daarvan een der treffendste voorbeelden), van welke men zich afvraagt: hoe hebben de luttele inwoners zulke grootsche dingen kunnen beramen, gedeeltelijk ten uitvoer leggen en in sommige gevallen, als hier te Rhenen, zelfs voltooien? Het is in den regel niet mogelijk, deze vraag op af doende wijze te beantwoorden en dus volsta men met het ondernemende voorgeslacht te prijzen om zijn durf en kunstzin, in welker resultaten wij ons thans verheugen.

Lager aan de zelfde rivier, die dan echter op eenmaal Lek heet, ligt, zoo ongeveer waar in de oudheid het befaamde Dorestad verrees, Wijk-bij-Duurstede, welks glorie de op een voormalige stadspoort gebouwde molen is, de molen, dien, of wiens voorganger, Jacob van Ruijsdael heeft vereeuwigd. Doch daar is ook de indrukwekkende bouwval van een sterk kasteel, te midden van het oude geboomte van het stadspark, alsmede een machtige oude kerk, gelegen aan een intiem pleintje, waar de zware arduinen pomp praalt onder het bladerdak der linden, het middelpunt van het fijne stadje, dat droomend zich strekt langs de breede rivier en daar overheen in de Betuwe blikt.

Utrecht heeft nog meer vriendelijke en belangwekkende stadjes; aan sommige zijn historische herinneringen verbonden; en alle hebben zij een eigen bekoorlijkheid: Amerongen, met zijn zich in allerlei bochten wringende straatjes en verrassende plekjes, Montfoort en IJselstein, Jutphaas en Vreeswijk. Nergens ontbreekt het frissche, het lieve, het knusse, dat, afgezien van geschiedkundige en historische monumenten, de aantrekkelijkheid van zulke plaatsen uitmaakt.

Nu den Rijn weer op, langs de heuvelen van den Veluwerand, de Grebbe, den Wageningschen Berg, de hoogten van Ooster-beek, en dan rijst de Eusebius-toren, die Arnhem beheerscht, de oude Geldersche stad, gespreid langs den Rijn en klimmend tegen de heuvelen, die haar aan alle kanten insluiten. Zij is niet rijk aan monumenten. De Eusebius- en de Walburgskerk, het Sabelpoortje, een gedeelte van het Stadhuis, de Waag, en dan is het vrijwel uit. Van de oude wallen is niets over en het grootste gedeelte van de Singels heeft men gedempt. Haar aantrekkelijkheid dankt zij aan haar ligging en onmiddellijke omgeving. Prachtig zijn de voormalige buitenplaatsen Sons-beek en Zijpendaal, thans openbare wandelplaatsen, en heerlijk is het heuvelland, dat de stad omringt. Ongerept is deze schoonheid helaas niet gebleven. Het stadsbestuur heeft haar

3»