Joods huwelijks- en echtscheidingsrecht

OVERZICHT VAN HET JOODSE HUWELIJKS- EN ECHTSCHEIDINGSRECHT

Zo wordt dit gezegd: deze mitswa wordt niet als gebod opgelegd omdat vrouwen in gevaar zijn tijdens de geboorte. Want iets wat veel lijden en levensgevaar oplevert daartoe is een vrouw niet verplicht. Voor de man echter geldt dit niet. Het verlangen naar kinderen dat De Heilige zij Gezegend bij een vrouw doet ontstaan zodat zij dit als een innerlijke behoefte, als een moederinstinct voelt en niet als een uitwendig gebod haar wordt opgelegd. Daarom zeiden onze Wijzen: "Meer dan dat een man wil trouwen, wil de vrouw getrouwd zijn (bKet. 86a)".

Hieraan kunnen we zien hoe zorgvuldig de Tora haar geboden oplegt, omdat na de val van Adam tegen de vrouw werd gezegd: "in pijn zul je kinderen baren" (Ber. 3:16), en de zegen werd aan hen beiden gegeven. Maar omdat zij vervloekt was, geldt dit gebod alleen voor mannen. Daarom werd na de Zondvloed dit gebod in een ietwat andere formulering gegeven: "G'd zegende Noach en zijn zonen en zei tot hen: Wees vruchtbaar en vermenigvuldig je en vul de aarde" (Ber. 9:1). Hoewel het nodig was om de aarde opnieuw te bevolken na de Zondvloed werd dit niet als een gebod aan vrouwen opgelegd. Daarom werd dit gebod aan Noach en zijn zonen opgelegd en op deze wijze werd ook aan Ja'acov bevolen: "Ik ben de Almachtige G'd. Wees vruchtbaar en vermenigvuldig je, een natie, een verzameling van volkeren zal van jou afstammen (Ber. 35^:I1)"•"¹

Als een huwelijk kinderloos bleef was dit, volgens sommigen, een reden voor echtscheiding². In het hoofdstuk over de echtscheiding zal ik hier nader op ingaan.

III.3.b Het Collectieve Sociale Aspect

Het huwelijk dient een collectief sociaal doel, namelijk het voortbestaan van het Joodse volk. De Joodse gemeenschap wordt gedefinieerd door een gemeenschappelijke afkomst. Ook ieder individu ontleent delen van zijn of haar identiteit aan de vorige generatie. Een officiële familielijn maakt dat makkelijk, zeker en duidelijk. In het gezin vinden ook grote delen van de opvoeding en de acculturatie plaats, zoals bijvoorbeeld tijdens het Pesach feest.

58

¹  Daniel Sperber, Dov Herman: "The Laws of Family and Relations". Talmud Department. Bar Ilan University 1998/1999.

²  bYew 65a.