Joods huwelijks- en echtscheidingsrecht

HISTORISCH OVERZICHT

Wat het strafrecht betreft heeft de Halacha altijd de regelgeving en instelling van het lokale recht gerespecteerd. Dit werd uitgedrukt in het adagium: Dina deMalchoeta Dina: de wet van de koning is de wet¹. Het Joodse recht heeft altijd groot belang gehecht aan en respect getoond voor de lokale wetten. Dit wordt gebaseerd op een uitspraak van de profeet Jeremijahoe: "Zoek vrede in de stad waarheen Ik je in gevangenschap heb gevoerd, en bid voor G'd want zijn (de stad) welvaart zal jouw vrede zijn"².

En in de eerste eeuw n.Chr. toen de spanningen tussen de Joden en Romeinen hoog waren opgelopen, adviseerde rabbijn Chanina, plaatsvervangend Hogepriester: "...Bid voor de vrede van de regerende macht"³.

In de derde eeuw n.Chr. bepaalde Mar Samuel van Nehardea dat in het civiele recht de wetten van het land voor de Joden even bindend waren als de religieuze geboden van het Jodendom.⁴

De reden voor deze regelgeving van Mar Samuel is onduidelijk. Sommigen zien het als een herformulering van de hiervoor vermelde uitspraken van de profeet Jeremijahoe en rabbijn Chanina. Anderen menen dat de persoonlijke situatie van Mar Samuel, met name zijn persoonlijke vriendschap met de Perzische koning van die tijd, Sjabur I, hem deze regel deed formuleren.

In de tijden van de Geoniem werd als reden voor deze regel gegeven dat de Joden als straf waren verbannen uit het land Israël. Een onderdeel van deze straf was dat zij zich moesten onderwerpen aan andere wetten dan hun eigen regels.

In de Middeleeuwen wordt de theorie ontwikkeld van de G'ddelijke Macht van de Koning. De koning heerste omdat G'd dat wilde en 's konings wetten waren dus G'ddelijk geïnspireerd. Als zijn wetten

31

¹  Voor een uitgebreide behandeling van dit begrip zie: Shmuel Shilo, "Dina Demalchuta Dina" (Hebr.) Academic Press Jerusalem. Jerusalem 1974 en M. Elon, B. Auerbach, D. Chazin, M. Sykes, "Jewish Law (Mishpat Ivri) Cases en Material", Matthew Bender. New York 1999. Chapter 20. pp. 369-388 en Herschel Shachter, "Dina de Malchuta Dina", JHCS, Vol. 1, pp. 103-132.

²  Jer. 29:7.

³  mAwoth 3:2.

⁴  bGittin 10b, BK 113a, Ned. 28a en BB 54b.