Joods huwelijks- en echtscheidingsrecht

OVERZICHT VAN HET JOODSE HUWELIJKS- EN ECHTSCHEIDINGSRECHT

11.3 Algemene regel met betrekking tot het gebruik van de Halacha

Bij het benaderen van een probleem zoekt men eerst naar de oudste, meest gezaghebbende, bronnen en volgt men de ontwikkeling door de generaties heen. Maar bij het oplossen van een probleem kiest men voor de modernere bronnen. Deze worden geacht sterker te zijn en meer zeggingskracht te hebben daar de latere auteurs alle vroegere bronnen al hebben verwerkt.

11.4 Toepassing Halacha

Voor de Joden in Israël is de Halacha geldend familierecht. Tegenwoordig is voor Joden levend buiten Israël onderwerping aan Halacha vrijwillig¹. Het is een eigen keuze om door te willen leven in een Joodse gemeenschap en het leven in te richten in overeenkomst met de regels van het Joodse recht. Als een Jood besluit dat niet te doen is er geen mogelijkheid om hem of haar daartoe te dwingen. Indirect kan er wel druk worden uitgeoefend. Indien bijvoorbeeld een Joodse man trouwt met een niet-Joodse vrouw, kan hij worden uitgesloten van functies in de eredienst en functies in de synagoge waarvan hij lid is. Tot de opheffing van de autonomie van de Joodse gemeenten (kehillot) in Nederland (1795) hadden bestuurders van deze gemeenten een grote zeggenschap over hun leden en werd de Halacha ook veelvuldig toegepast.

Maar ook toen gold dat alleen op een aantal rechtsgebieden de Halacha subsidiair was aan het in dat land geldende recht. Voorbeelden zijn te vinden in het huwelijksrecht.

Ook tegenwoordig is het in Nederland nog zo dat een huwelijk volgens religieus recht pas mag worden gesloten, indien er al een huwelijk volgens burgerlijk recht is gesloten².

30

¹  P. J. Verdam; "Toepassing en bestudering van Mozaïsch recht in de loop der eeuwen". Vrije Universiteit van Amsterdam. 1954.

²  I: 68 BW en artikel 449 van het Wetboek van Strafrecht, zie ook kamerstukken II, 2001-2002,28 078, nr.i.