Joods huwelijks- en echtscheidingsrecht

OVERZICHT VAN HET JOODSE HUWELIJKS- EN ECHTSCHEIDINGSRECHT

Op deze codificatie zijn in de loop der jaren tientallen commentaren verschenen. Sommigen zijn naast de tekst opgenomen. De meest recente uitgave van de Sjoelchan Aroech (de editie Wilna uit 1896) bevat 113 commentaren. Daarenboven zijn een groot aantal commentaren apart in boekvorm verschenen.

De Aroech HaSjoelchan is een moderne codex samengesteld door rabbijn J.M. Epstein (1829-1908) en bevat, evenals de Sjoelchan Aroech waarop het is gebaseerd, alleen die wetten die praktische betekenis hebben. Na de voltooiing van dit werk schreef Epstein nog "Aroech HaSjoelchan le-Atid" (voor de toekomst) waarin hij ook die wetten beschreef die thans niet meer worden toegepast, maar wellicht in de toekomst (zoals ook de Rambam deed in zijn Yad Ha-chazaka), bijvoorbeeld wetten met betrekking tot de Tempel.

II.i.e.2.1 Responsa

Naast deze codificaties zijn er door de eeuwen heen, ruwweg de afgelopen 1200 jaar, door rabbijnen op specifieke vragen specifieke antwoorden gegeven. Deze responsa literatuur wordt aangeduid met de term 'Sjoet', een afkorting van 'Sje'eelot oe Tjesjoe'woth' (vragen en antwoorden). Een deel van deze tienduizenden responsa zijn in boekvorm uitgegeven. Zo'n uitgave wordt meestal ingericht volgens een onderverdeling in de vier rechtsgebieden zoals hierboven omschreven. Sinds 1989 zijn veel responsa gemakkelijker toegankelijker gemaakt door het Bar-Üan Responsa Project, The Database for Jewish Studies van de Bar-Ilan Universiteit te Ramat-Gan, Israël. Deze CD-Roms worden regelmatig bijgewerkt. Thans (2001) is de achtste editie al verschenen. Een responsum heeft niet alleen rechtshistorische betekenis, maar is zeker van belang voor de hedendaagse rechtsontwikkeling binnen de Halacha omdat het laat zien hoe moderne vragen op basis van klassieke teksten kunnen worden beantwoord. Het Joodse recht is levend recht, voornamelijk 'case law' waarbij voor elke nieuwe vraag kan worden teruggegrepen op de diverse verzamelingen responsa.

Een voorbeeld van een responsum is opgenomen als bijlage 1.2.

26