Joods huwelijks- en echtscheidingsrecht

HISTORISCH OVERZICHT

wordt bepaald en dat minderheidsstandpunten alleen werden vermeld omdat ze verworpen werden of - zoals R. Jehoeda zegt - omdat er een tijd kan komen dat we hierop moeten leunen.

Ook de methodes van interpretatie waren geaccepteerd; bij de uitleg van teksten van de Tora ging men strikt te werk, bij het uitleggen van rabbijnse verordeningen mild ¹.

In de latere literatuur wordt het begrip Sanhedrin ook gebruikt om het hoogste politieke college aan te duiden.

II.i.c Instructie en Precedent

Instructie (hora'ah lema'aseh) is de rechtsbron voor die wetten die het Groot Sanhedrin uitvaardigde op basis van zijn eigen doctrine of op grond van een verklarende midrasj. Deze instructie had precedentwerking² en kon slechts onder speciale omstandigheden door een gelijkwaardig rechterlijk college worden gepasseerd³.

Dit genre van de Halacha wordt ook wel "divree sofriem" genoemd. Instructie heeft dus twee betekenissen:

- verklaringen van geleerden op datgene wat via een midrasj op de Tora kon worden gebaseerd. Voorbeeld in bSanh 88b over het voorschrift omtrent de tefilien (gebedsriemen).

- Rabbijnse verordeningen (takkanoth) en verboden (gezeroth). Gezeroth werden ingesteld om inbreuken op de wetten van de Tora te voorkomen. Takkanoth werden uitgevaardigd ten behoeve van religieuze en sociale doeleinden.

Een bekend voorbeeld van zo'n rabbijnse verordening op het gebied van het echtscheidingsrecht is de takkana van R. Gamliel de Oudere, dat een man die een get (scheidsbrief) door middel van een vertegen-

17

¹  R. Joshua ben Karcha of Korcha in Tos.Eduyoth 1:5.

²  Tos.Ta'aniet 2:5. Zie Boaz Cohen: "Canons of Interpretation in Jewish Law" in Law and Tradition in Judaism. Ktav. New York. 1959. pp. 39-61 waarin deze Del Vecchio aanhaalt "the myth of the ideal past"; hoe verder we teruggaan in de tijd hoe groter de geleerden en in onze tijd neemt de geleerdheid af.

³  Tos.Eduyoth 1:5