Torquemada had gesproken en alle hoop, het Spaan-sche „Katholieke Vorstenpaar” het beruchte verban-ningsedict van 31 Maart 1492 te doen herroepen, was vervlogen. Drie maanden later kwam het tot uitvoering, en duizenden bij duizenden, die zelfs niet in schijn het kruis wilden omhelzen, ontvloden den grond, dien zij door eeuwenlange bewoning hadden lief gekregen, die hun als de rustplaats van de asch hunner Vaderen dierbaar was. Zij togen heinde en ver, naar Barbarije en de Levant, naar Portugal en Italië, enkelen naar Frankrijk of Duitschland, en vonden hier meer, daar minder gunstige opneming. In Portugal, waar de rijksten en aauzienlijksten de wijk hadden genomen, vonden zij onder Koning Johan II wel aanvankelijk een rustig verblijf; doch onder zijnen opvolger, Dom Manuel, namen de zaken eene geheel andere wending. De Spaansche invloed had zich ook daar doen gelden en bereikte bij Dom
1