1675-1875. De Synagoge der Portugeesch-Israelietische Gemeente te Amsterdam

Een niet minder heuglijk jaar was voor deze gemeente het jaar 1668, waarin de Hertog (later Groothertog) van Toskane Cosmus III de Synagoge met zijne tegenwoordigheid vereerde. De kosten van het dejeuné hem bij die gelegenheid aangeboden, bedroeg een som van ƒ 570. Als piece de milieu prijkte daarop een gebak van suikerwerk, voorstellende een met de Toscaansche vlaggen versierd schip, door 12 matrozen gedragen.

Vermelden wij nog, dat in 1052 in deze Synagoge ook aan den Engelschen gezant Lord St. John en de leden zijner legatie eene hoffelijke ontvangst was bereid. Deze plechtigheid werd door muziek en zang opgeluisterd en met een gebed voor den Ambassadeur en het Engelsche volk besloten ³⁹).

Vóór wij dit tijdvak, dat den bouw der tegenwoordige groote Synagoge voorafging, afsluiten, werpen wij nog eens een vluggen blik daarin en zien wij wat het ter algemecne beschouwing aanbiedt.

Onder bescherming van ’s Lands en Stadsbestuur, onder begunstiging der Stadhouders, zien wij de Portu-geesche Joden al meer en meer in getal en welvaart toenemen en de beperkingen op het stuk van ecredienst, menschen- en burgerrecht, door het trac-taat van Utrecht niet de facto opgeheven, voor een deel verdwijnen ⁴⁰). De lasterlijke aantijgingen, die in vroeger dagen zoo menig Joodsch hart met weemoed vervulden, treden onder den invloed van eene betere opvatting van het Christendom allengs op den achtergrond en neemt daardoor het private leven eene meer behagelijke kleur aan ⁴¹). Tal van godsdienstige en liefdadige instellingen krijgen het aanzijn en man-