Een rest keert weer ....

gloed kunt zetten voor het oude „kille-*) en sjoel-Jodendom? Jeugd is critisch geworden en heeft idealen, loopt niet meer in den tredmolen en in het gareel.

Door de Nederlandsche pers heeft, kort na de bevrijding, een bericht gecirculeerd over de toekomst van de Joodsche gemeenschap in Nederland. En de macabere slotzin ervan luidde: „Ter zake kundigen verzekeren dat er over 50 jaar geen Jood meer irt Nederland zal zijn.” Zeker, God make het waar dat het zwaartepunt van Joodsch leven naar Erets Jisraël wordt verlegd en onze hoop en ons vertrouwen zijn, bij alle zwarte wolken aan den politieken horizon, ongeschokt. Onze ijver om hst te bespoedigen wordt meer aangevuurd door de hindernissen en tegenslagen dan dat hij erdoor gebroken kan worden, maar zelfs een „Palestina zoo Joodsch als Canada Engelsch is”, sluit daar, waar wat zich als beschaving aandient, wat verdraagzaamheid en eerbied voor menschelijke waarde gespaard gaat, intens en zelfs bloeiend leven van een Sjeërith²) her en der in de Gola³) niet uit. Zoo is het immers ten tijde van het Tweede Rijk, na de restauratie door Cyrus, ook geweest, en hóe hebben Moederland en Gola elkaar niet wederzijds bevrucht, met het Moederland als een vuurbaak die zijn licht naar alle zijden uitzond. En zóó zou het nu natuurlijk ook moeten zijn. Maar daarvoor moeten we de jeugd hebben, dat deel van de jeugd, dat om welke reden dan ook, niet tot de voortrekkers zal behooren. In ieder geval zal de geschiedenis van óns niet mogen zeggen.dat wijzelf het zijn die onze kansen hebben verspeeld, door kortzichtigheid, door halsstarr igheid, conservatisme, door gemis aan datgene dat wij, zooals gezegd, vóór alles noodig hebben: scheppende fantasie.

* * *

Daartoe zal de orthodoxie — we zullen gemakshalve dezen ge-ijkten term nu maar blijven gebruiken — zichzelf moeten weten te vernieuwen en te verjongen. En daar lijkt het vooralsnog bedroefd weinig op; weinig is hier zelfs een euphemistische term! Integendeel, men kan soms den indruk niet van zich afzetten dat zij, sinds de hervatting van Joodsch leven in Nederland, nog een paar graden onhandelbaarder is geworden. Een verschijnsel dat overigens niet op zichzelf staat: ook in de politiek kan men waarnemen dat de reactie, na den eersten schrik van nieuwe oriëntatie na den oorlog, met haar perspectieven van een nieuwe geestelijke en sociale orde, zich weer stabiliseert.

De behoefte aan vernieuwing, waarvan wij boven gewaagden, is overigens geen verschijnsel van na-den-oorlog. Soetendorp heeft, niet lang na het herverschijnen van het Nieuw Israëlitisch Week-0 Kehilla - Joodsche gemeente. 2) Rest. 3) Diaspora.

32