Prof. TREUB's critiek op de sociaal-demokratie en het economisch standpunt der Vrijz.-demokratische partij

de algemeene stelling der sociaal-demokraten, dat daarmede aan den feitelijken econoinischen afstand tusschen de bezittende en arbeidende klasse niets is veranderd. Zeker de loonen zijn gestegen (altijd maar in zekere gevallen) maar de winsten, heer professor, zijn die er kleiner om geworden ?*) Als de arbeider over het algemeen ’t iets beter heeft gekregen dan voor vijftig jaren, hoeveel maal meer zijn dan niet weelde en uitspattingen van de bezittende klasse toegenomen in dien zelfden tijd?

Wat is dat toch voor een hoon tegenover de arbeiders, het voor te stellen alsof zij alléén het door de toename der groot-produktie beter zouden gekregen hebben?

Waarom noemt ook Prof. Treub voorts de ongezonde bedrijven niet, die tengevolge van de toename der grootindustrie, ontzaglijk vermeerderd zijn ? Waarom ook de toename van de arbeidersziekten niet daarmede gepaard?

Als men de heeren Treub c. s. harmonie-predikanten noemt, menschen die in principe en alleen maar wat stelselloozer voor de tweede maal het werk doen van een Fr. Bastiat met zijn „Economische Harmonieën” voor vijftig jaren, dan worden zij ontzaglijk boos. Maar als ¹

¹

E. Schmidt, die in een belangrijk artikel in de „Soc. Monatshefte” van Juli d. j. de voordeelen in ’t licht stelt, die de vakbewegingen (dus der z.g.n. gekwalificeerde of geleerde arbeiders) hadden aan de stijging der welvaart in Duitschland van de laatste jaren, constateert eveneens: „dat die verheffing der arbeidersklasse niet vergeleken kan worden met de geweldige stijging van de winsten der kapitalisten, bladz. 542.

Lasalle zei reeds in zijn beroemd „Open schrijven” van 1863, dat „alle menschelijk lijden en ontberen en elke bevrediging van menschelijke behoeften____moet worden afgemeten naar de vergelijking met de posi

tie, waarin zich andere menschen in den zelfden tijd, met betrekking tot de gewone levensbehoeften zich bevinden. Elke toestand waarin de eene klasse zich bevindt, kan alleen steeds worden afgemeten, naar de verhouding waarin de andere in denzelfden tijd zich bevindt.” Zie: Lasalle’s Beden und Schriften, Berlijn 1893, bladz. 426, 27, deel II.