Prof. TREUB's critiek op de sociaal-demokratie en het economisch standpunt der Vrijz.-demokratische partij

laatste jaren in dat land, die tal van maatregelen om den middenstand te helpen; maatregelen die telkens worden beantwoord, door den roep van de geholpenen om méér steun, om méér hulp? Een aantal regeeringsmaatrege-len in Duitschland werden uitsluitend genomen om den middenstand te helpen; nergens is zoo veel middenstands-politiek gedreven als juist in Duitschland en waarom zou dit nu noodig geweest zijn, als de statistieken van Prof. Treub e. a. de waarheid spraken? De Duitsche regeering tracht toch waarachtig niet voor haar plezier het grootkapitalisme zooveel mogelijk te fnuiken ? Waarom bijv. de geweldige belasting op de groote winkels, de „Warenhäusern” in Pruisen; waarom de Innungen daar en zoovele andere maatregelen meer ? Alles omdat het den middenstand in Duitschland nog zoo best gaat ?

* *

*

De verellendiging der arbeidende klasse is niet in die mate ingetreden als de sociaal-demokraten dat hebben voorspeld, zegt de heer Treub. Vrouwen- en kinderarbeid zijn w⁷el zeer sterk toegenomen onder de groot-produktie, maar niet zóó erg als door de socialisten voorspeld werd (bladz. 49 — 50). Alweder wil ik de cijfers van Prof. Treub laten voor wat zij zijn. In ons land bijv. is de kinderarbeid van 1897 —1898 toegenomen met 10 proc. terwijl het geheele aantal kinderen slechts met IV2 proc. vermeerderde.-¹)

Dat de vrouwenarbeid niet in gelijke verhouding toe- ¹

¹

Door de „Gewerbenovelle” van 1891, die den arbeidstijd van kinderen van 10 op 6 uur daags terugbrengt en den fabrieksarbeid van kinderen onder 13 jaren gehéél verbiedt, is de kinderarbeid in de Duitsche industrie afgenomen, Enorm toegenomen daarentegen is de kinderarbeid inde huisindustrie, gelijk een onderzoek der regeering in 1898 heeft aan *t licht gebracht. „Men zie „Neue Zeit’' n°. 17, 1901, bladz. 532.