24 —
listen? Geen sprake van. Ja, zij richt organisaties op, zooals de afdeelingen van den R. K. Volksbond, en die ook alleen daar en alleen dan, als er in de buurt eenige gisting is te bespeuren en de algemeene vak- of arbeidersbewegingsidee daar dreigt eenigen voet te krijgen,
In Tilburg bijv., en dit is ook in andere streken in het zuiden het geval, treedt de Kerk als helpster der arbeiders op. .Maar zoo, dat dezen daardoor dubbel worden geknecht. Zij past daar bij wat de arbeiders aan loon te min verdienen, (iaat de arbeider niet vlijtig ter kerke, dan houdt de ondersteuning op; vertoont de arbeider zekere „roode” neigingen, dan waarschuwt de patroon de geestelijkheid en de ondersteuning wordt ingehouden, of men dreigt den arbeider onmiddellijk er mede.
Ziedaar óók een soort christelijk-sociale actie! Maar eene waarop elke arbeider, die eenigermate zijn zelfbewustzijn voelt, wel zal spuwen!
En nu moeten diezelfde vakvereenigingen, die zooveel bijgedragen hebben tot verbetering van de vaktoestanden, die overal letterlijk den spits hebben moeten afbijten, gehoond worden, moeten zij dienst doen als de spoken, die men angstige gemoederen van christelijke arbeiders voorhoudt? Nog eens, het is een zeer unfair en zeer onmannelijk werk, dat de christelijke leiders thans bedrijven. En dat werk zal zich wreken.
Want het behoeft niet meer herhaald te worden: de besten krijgen zij niet. Maar in de gemoederen van de groote massa hebben zij enorme verbittering gekweekt tegen al dat christelijk gewroet en gewurm ; de oude haat die zoo gelukkig bezig was te verdwijnen, is weer opgewekt, en met één slag, louter toegebracht tot meerdere eere van Dr. Kuyper en diens trawanten, is hier een geduldige arbeid van jaren uiteengescheurd.
De heeren zijn nu bezig geweest de ruiten van hun eigen belangen — tenminste als zij niet voor goed afstand gedaan hebben van een werkelijke behartiging daarvan en uit eigen macht van het proletariaat — geducht in te gooien. En al doet het treurig aan, dat het „arbeiders” waren, die hen daarbij hielpen de steenen aan te dragen, een ieder weet, dat de onbewustheid der arbeiders de grootste vijand van de arbeidersklasse is. Ons hierover te bedroeven, zou onzin zijn; de moderne arbeidersbeweging heeft ook nog wel sterker dingen overwonnen en zij komt ook met deze produkten van Christelijk-kapitalistische verblindheid, op den duur wel klaar!