Christelijke Vakaktie in Theorie en Praktijk

— 18

- Daar kwam het „herderlijk 'schrijven" van den bisschop van Fulda op 22 Augustus 1900, kort na het Congres van Frankfort, dat zich ondubbelzinnig richtte tegen de,.neutraliteit” der vakvereenigingen en waarin werd gezegd, dat de christelijke vakvereenigingen goeddeels op weg waren hare „neutraliteit” (lees hier weer onderdanigheid enz. tegenover het kapitaal) te verliezen. Daarna het Mandement van den bisschop van Freiburg op 11 October 1900, dat zich nog véél duidelijker keerde tegen de richting-M. Gladbach.

De hoogere geestelijkheid had den strijd tegen het volk, tegen de arbeiders, aan wier zijde sommige kapelaans nog stonden, aangebonden, en het liet zich aanzien dat zij alles op haren en snaren zou zetten om in dien strijd te overwinnen.

Dat de ultramontaansche pers hierbij uit alle macht mede hielp, behoeft geen betoog: waar het belang der kapitalisten maar in het gedrang is, daar is deze dadelijk bereid. En dat te meer, naardien nu ook katholieke kapitalisten, katholieke ondernemers niet langer werden ontzien. Het ging nu niet meer alleen, gelijk bijv. in Rheinland enz. tegen enkel liberale kapitalisten. Het wapen, dat men -den arbeiders in handen gaf om liberale ondernemers, natuurlijk tot „meerdere eére van Gods Kerk," te bestrijden, keerde zich nu ook tegen „allerchristelijkste” uitbuiters en menschen-schenners, tegen „trouwe zonen" der Kerk, die natuurlijk meenden, dat zij, achter hunne heilige moeder verborgen, niet te treffen waren. En toen begon de reactie haar w'erk.

Katholieke bladen als de „Germania" zetten nu hun ophitsingswerk hoe langer hoe meer door. Zij spraken van de „revolutionaire vakvereenigingsperiode” die er gekomen was, en waarvan de „neutraliteit” de schuld was; zij bestempelden de aktie der. christelijke vakvereenigingen als „anarchistisch-sociaal-demokratisch" enz. Kortom, het was een en al ophitsing tegen de christelijke vakvereenigingen, die een paar jaren lang uit den band gesprongen waren, met gebruikmaking van middelen, gelijk men ziet, een Ds. Talma, Dr. De Visser, mitsgaders het stel „arbeiders", dat zich aan de rokspanden dier heeren klampt, volkomen waardig.

Een katholiek blad ging zelfs zoover, dat zijn directeur niet ecns georganiseerde areiders op zijn drukkerij toeliet.

En daarna kwam op 18 Januari 1901 de nieuwe Encycliek van den paus, die als het ware een tegenwicht moest vormen, tegen de min of meer voor „socialistische” uitleggingen vatbare Encycliek ,. Rerum Novarum." In deze En-