Jean Jaurès

bank voor een geopend venster. Even voor tien uur, nadat de maaltijd was afgeloopen, troffen hem van de »straat twee revolverschoten, een in het achterhoofd en een in den nek. Hij zonk bewusteloos op de bank ineen. Medische hulp, dadelijk ingeroepen, baatte niet meer. Zonder tot 'bewustzijn te zijn gekomen, blies hij na weinige minuten den laats ten adem uit.

Aldus was aan het leven van een der schoonste figuren van Frankrijk en van de sociaaldemokratie, ,,het .grootste genie van den modernen tijd” gelijk de beroemde Fransche letterkundige Anatole ,France hem genoemd heeft, door sluipmoord een einde gemaakt op een tijdstip dat hij minder dan ooit aan zijn levensarbeid had mogen worden ontrukt, en op een leeftijd die van dezen arbeid nog zoo oneidig veel voor onzen strijd en voor zijn ideaal kon doen verwachten.

* * #

In de volgende bladzijden zal getracht worden een beeld te ontwerpen van den groot en leider en strijder wiens ontijdige dood nog heden zoo velen betreuren, wiens nagedachtenis velen zoo diep ver eer en.

Een 'beeld van Jaurès, zooals hij voor het proletariaat dacht en werkte; zooals hij meende aan de arbeidersklasse die mate van politieken invloed en van werkelijke macht te kunnen verschaffen, waarop zij, in een republikeinsch en demokratisch land als Frankrijk, het recht had.

Men dient een man als Jaurès, zooals hij geweest is als politikus en als socialist, te zien in de lijst der verhoudingen van zijn land. Staatslieden van zijn beteekenis en leiders van zijn kracht, menseden dus die van zoo grooten invloed zijn geweest op het politieke en sociale denken van hun tijd en hun volk, kunnen nu eenmaal niet losgemaakt worden van de eigenaardige verhoudingen en de gansche geschiedenis van het land en het volk waarin zij hebben gewerkt en waarvoor zij hun krachten hebben gegeven.

Die verhoudingen vormen den achtergrond zonder welke hun gedaante niet anders zou zijn dan een beeld zonder leven en zonder ziel.

Politici in den werkelijken zin des woords, ook, en laten wij maar zeggen vooral, socialistische politici, zijn te zeer