Jean Jaurès

Drie dagen daarna ging Jaurès met Vaillant, Marcel Sem-bat, Jules Guesde en Jean Longuet naar Brussel, waar de buitengewone zitting van het Internationaal Socialistisch Bureau was bijeen geroepen. Den avond van den 2Qsten Jyh werd een groote meeting voor het behoud van den vrede gehouden in het „Cirque Royal”. Jaurès sprak. Het was de laatste redevoering d!ie hij zou houdjen. Enkele passages uit deze rede laten wij hier volgen, om te doen zien, dat Jaurès op dit moment volkomen overtuigd was, dat de regeering van zijn land niets anders dan den vrede wilde:

,,Wij Fransche socialisten”, zoo zeide hij, ,,hebben een eenvoudige taak. Wij behoeven onze regeering niet meer onder den indruk te brengen van een politiek van den vrede. Zij brengt die reeds in praktijk. Ik, die nooit geaarzeld heb om mij den haat van onze chauvinisten op den hals te halen, wegens de koppige eigenzinnigheid, waarmede ik nooit naliet een Fransch-Duitsche toenadering te willen, ik heb thans het recht te zeggen: de regeering van Frankrijk wil den vrede !”

Intusschen gaf Jaurès de regeering duidelijk te verstaan, dat zij zich niet te zéér moest beroepen op het verbond met Rusland, om mischien nog op ’t laatste oogenblik van die politiek af te wijken.

,,Als men”, zoo riep hij uit; „zich zal willen beroepen op een geheim traktaat met Rusland, dan zullen wij ons daartegenover beroepen op een openlijk verbond met de men-schelijkheid!”

Op den dag van den moord had Jaurès zijn artikel voor de „Humanité” over den internationalen toestand geschreven, dat tot opschrift had: „Koelbloedigheid noodig”. Het eindigde met een oproep aan de „wachters voor den vrede”, het proletariaat van Parijs, om den volgenden Zondagmorgen in de Wagramzaal te demonstreeren tegen den oorlog.

Hij was des avonds, nadat hij van het ministerie van buitenlandsche zaken gekomen was, nog naar het bureau van de „Humanité” gegaan voor een ‘bespreking en ging vandaar, vergezeld van zijn vrienden Renaudel en Jean Longuet, naar het tegenover het bureau gelegen restaurant „Croissant”. Hij nam daar plaats op een