Jean Jaurès

Want het was hoofdzakelijk in het raam van de politieke verhoudingen van zijn land, dat Jaurès werken' kon voor het behoud van den vrede, en met de middelen welke hem daar ten dienst stonden, om die politiek meer en meer te ontdoen van haar aanvallend en chauvinistisch karakter _r met de spits naar Duitschland toegekeerd. Hier gingen de binnenlandsche politiek met de buitenlandsche, die naar Jaurès meende het Fransche proletariaat had te volgen, hand in hand. Slechts door en in den vrede kon Frankrijk blijven gedijen en enkel door het handhaven van den vrede kon het land die rol vervullen, die Jaurès het in Europa toedacht als sociale republiek, kon het als in den tijd van de Revolutie de levenwekkende kracht zijn voor de sociale omwenteling en de vernieuwing van het oude imperialistisch-kapitalistische Europa.

Jaurès heeft van stonde aan de welig tierende, verderfelijke ,-,revanche’ ’-gedachte bestreden en steeds wanneer daarvoor maar aanleiding bestond, de noodzakelijkheid in het licht gesteld van een toenadering tot Duitschland. Onbeschrijfelijke smaad en laster had hij hiervoor, jaren achtereen, niet alleen van de chauvinistische en nationalistische pers van minder allooi, maar ook van zeer invloedrijke groote Parijsche organen als de ,,Temps” te dragen.

Telkens als Jaurès een poging deed in het parlement om de rampzalige ,,revanche”-idee te bes trilden, telkens als hij trachtte aan het verbond met Rusland ieder aanvallend karakter te ontnemen, telkens wanneer hij de solidariteit van het proletariaat der groote West-Europeesche landen boven de oorlogszucht eener machtige kliek in zijn land stelde, schold die pers hem. openlijk voor een „vaderlands-looze”, een „landverrader” en een voor zijn land „gevaarlijk” vriend van Duitschland.

En zoowel in als na de algemeene verkiezingen van 1914, waarin de socialistische partij zulk een felle campagne gevoerd had tegen de invoering van den driejarigen diensttijd, een campagne die voor de partij een zoo schitterend verloop had, was id het bizonder Jaurès bijna dagelijks het mikpunt van de woede der chauvinisten, die op de meest persoonlijke wijze het volk tegen hem ophitsten.

In dien zin kan men zeggen, dat Jaurès als slachtoffer van zijn konsekwente vredespolitiek is gevallen, omdat iedereen wel kan begrijpen, dat een campagne, dag> aan