Karl Marx en zijne voorgangers

— 65 —

Fourier stierf te Parijs den 10^en Oktober 1837. Op zijn grafsteen staat gebeiteld: „Hier liggen de overblijfselen van Charles Fourier. De serie verdeelt de harmonieën. De attracties staan in verhouding tot de bepalingen.”

Tot Fourrier’s meest bekende en meest ijverige scholieren behoorden: Victor Considérant, een voormalig genie-officier, die het hoofdwerk der Fouriersche school: „Destinée sociale, exposition élémentaire compléte de la theorie so-ciètaire” vervaardigde.

Hij vestigde na veel moeite een phalanstére te Texas „La Reunion” genaamd, die echter in 1869 te niet ging.

Ook andere pogingen tot het oprichten van dergelijke phalan-stères. n. 1. in 1832, nog tijdens Fourier’s leven, door Baudet-Dulary in het leven geroepen en een in Citeaux bij Dijon, met de flnantieele hulp van den engelschman Arthur Joung; ook een in Algerië, allen mislukten eveneens na korter of langer tijd.

* *

*

Tegelijkertijd met de Saint-Simon en ook met Fouiier, werkte en streed er in Engeland een man, die minder dan de twee eersten, in geschriften zijn denkbeelden had uiteengezet, maar meer een man was van de daad. Die man was Robert Owen.

Robert Owen

werd den 14'^,H Mei 1771 te Newtown, een landstadje in Mont-gomeryshire (Wales) in Engeland, geboren, waar zijn vader winkelier en posthuishouder was. Zijn moeder stamde uit een geachte pachtersfamilie. Robert was de jongste van zeven kinderen.

Na in het stadje zijner inwoning de school te hebben door-loopen, kwam hij bij een koopman in Stanford in de leer, een zekere Mac Guffog, die zich-zelf in zaken er bovenèp had gewerkt. De jonge Owen bleef hier vier jaren en benuttigde zijnen vrijen tijd met lezen en studeeren. Elke minuut die hij van de zaken af kon nemen, wijdde hij aan de studie der mathematiek, de natuurwetenschappen en der geschiedenis. Ook hield hij zich met godsdienstige studiën ^hjet onledig en werd hij al spoedig een twijfelaar in theologische aangelegenheden.

I 7    5' In ’t jaar VWS ging Robert Owen naar Londen met aanbe

velingen van zijn patroon, die hem ongaarne van zich vertrekken zag. Hij vond hier een betrekking voor 25 L. S. (300 gulden)

5