Karl Marx en zijne voorgangers

— 244 —

Dagwaarde derarbeidskrae ht.

Arbeidsdag van een bepaald getal uren,

maar door de voortbrengingsgeschiktheid van den producent wordt bepaald.

Reeds aanstonds moet het geloof, dat zich aan dezen s c h ij n vastklampt, sterk aan het wankelen worden gebracht, door het feit, dat beide vormen van het arbeidsloon ter zelf der tijd, in denzelfden tak van het bedrijf, nevens elkander kunnen bestaan”—

Op zich-zelf is het echter reeds duidelijk, dat het verschil van vorm in de uitbetaling van het arbeidsloon, aan zijn wezen niets verandert, hoewel de eene vorm, voor de ontwikkeling van het kapitalisme ook gunstiger kan zijn, dan de andere”.

Marx beschouwt vervolgens, de karakteristieke eigenschappen van het stukloon nader.

„De kwaliteit van den arbeid, wordt hier door het werk-zelf gecontröleerd, dat de gemiddelde deugdzaamheid moet bezitten, wil de stukprijs ervan ten volle worden behaald. Het stukloon wordt dus naar deze zijde, tot eene der verschrikkelijkste bronnen van loonaftrek en van kapitalistische knevelarij.

Het biedt den kapitalist, een geheel bepaalden maat aan, voor de intensiteit van den arbeid. Slechts arbeidstijd, die zich in een van-te-voren bepaalde en langs den weg der ervaring vastgestelde hoeveelheid waren belichaamt, geldt hier als maatschappelijk noodwendigen arbeidstijd en wordt als zoodanig betaald. In de grootere klêermakerswerkplaatsen van London, wordt daarvandaan een zeker stuk arbeid, bijv. een vest, herleid tot een uur, een half uur etc.; het uur op 6 d. geraamd. Uit de praktijk is het daar bekend, hoe groot het gemiddelde produkt van een uur is. Bij nieuwe modes, reparaties etc., ontstaat dan kwestie tusschen ondernemer en arbeider, of een bepaald stuk arbeids = een uur etc. is, totdat ook hier de ervaring weder heeft beslist” ... „Daar kwaliteit en intensiteit van den arbeid, hier dus door den vorm van het loon zelve worden gecontroleerd, wordt een groot deel van het arbeidstoezicht hiermede overbodig. Het vormt daarvandaan, zoowel de grondslag van het, vroeger geschilderde systeem der moderne huisarbeid, als een hiërarchisch geledend systeem van exploitatie en onderdrukking .... „Het stukloon vergemakkelijkt eenerzijds het tusschenschuiven van parasieten, tusschen kapitalisten en loonarbeiders ; anderzijds onder-verhuring van den arbeid (subbleting of labour). De winst van de tusschenpersonen, vloeit uitsluitend voort uit het verschil tusschen den arbeidsprijs, die de kapitalist betaalt