Karl Marx en zijne voorgangers

— 182 —

onmiddelijk weten en willen” is deze gansche beschouwingswijze geformuleerd. Deterministisch is deze beschouwing der samenleving, zoolang deze en voor zoover deze, kapitalistisch is.

Het „Manifest” dat aanvangt met de verklaring dat er „een spook over Europa rondwaart,” welk spook het communisme is — „dat dit communisme bereids door de machten van Europa als een macht is erkend” — zegt vervolgens: „dat het hoog tijd is geworden, dat de communisten hunne beschouwingswijze, hun doel en hunne tendenzen, voor de geheele wereld open en bloot leggen, om aan het sprookje van het communisme, een manifestatie daarvan, tegenover te plaatsen. Tot dit doel hebben zich communisten van verschillende naties in London bijeenverzameld en een „Manifest” ontworpen, dat in het engelsch, fransch, duitsch, italiaansch, vlaamsch en deensch gepubliceerd zal worden.

Het begint in zijn l^8te Hoofdstuk eene definitie te geven van de begrippen: Bourgeoise en Proletariaat.

„De geschiedenis van alle der nog toe bestaan hebbende maatschappijen, is de geschiedenis van klasseoorlogen.

Vrijen en slaven, patricieër en plebejer, baron en lijfeigene, gildeburger en gezel, in ’t kort, onderdrukten en onderdrukkers, zij stonden in gestadige tegenstelling tot elkander, voerden een ononderbroken, dan eens verkapte, dan eens open strijd tegen elkander, die telkenmale met eene revolutionaire gedaante-vei'an-dering van de gansche samenleving eindigde, of met den gemeen-sehappelijken ondergang der strijdende klassen.

In de vroegere tijdstippen der geschiedenis, vinden wij bijna overal eene volledige geleding der samenleving in verschuilende standen, eene menigvuldige en trapsgewijze vorming van maatschappelijke stellingen. In het oude Eome hadden wij de patriciërs, ridders, plebejers en slaven; in de Middeneeuwen de feodaal-Heeren, Vasallen, gildeburgers, gezellen, lijfeigenen en bovendien, bestonden er nog in bijna alle deze klassen weder, bijzondere trapsgewijze indeelingen.

„De uit den ondergang van de feodale maatschappij voortgekomen moderne burgerlijke maatschappij, heeft die klasse-tegenstellingen niet opgeheven. Zij heeft slechts nieuwe klassen, nieuwe voorwaarden van onderdrukking, eene nieuwe gestalte aan dien strijd, in de plaats van de oude gegeven.

Ons tijdstip, dat van de bourgeoisie kenteekent zich echter daardoor, dat zij deze klasse-tegenstellingen vereenvoudigd heeft. De gansche maatschappij splitst zich meer en meer in twee groote, elkander vijandige legers, in twee groote, elkander direkt tegenoverstaande klassen: bourgeoisie en proletariaat.