Karl Marx en zijne voorgangers

— 151 —

hij datgene, wat alleen het abstrakte verstand verschaffen kan, namelijk de abstrakte verstandsformules, de namen der werkelijke dingen geeft. Terwijl hij ten slotte zijn eigen werkzaamheid, waardoor hij van de voorstelling appel, tot de voorstelling peer overgaat, voor de zelfwerkzaamheid van het absolute subjekt „der vrucht” verklaart”.....

Tegen de hoofdstelling van Bruno Bauer, waarnaar alle groote akties in de geschiedenis tot nu toe, derhalve van te voren reeds mislukt zouden zijn en zonder ingrijpend succes, omdat de massa zich ervoor geïnteresseerd en opgewonden had, of omdat de idee waarom het ging, op den bijval der massa rekenen moest, voerde Marx aan: De „idee”, blameerde zich altijd, in zooverre zij met het „belang” in botsing kwam. Aan den anderen kant, is het licht te begrijpen, dat elk massaal en historisch en doorzettend „principe” als het voor het eerst het wereldtooneel betreedt, in de „idee” of in de „voorstelling”, verre de werkelijke grenzen te buiten gaat en zich met mensehelijke belangen gewoonweg verwisselt. Het belang van de bourgeoisie in de Revolutie van 1789, verre ervan verwijderd, „mislukt” te zijn, heeft alles „gewonnen” en heeft het „ingrijpendste” succes gehad, hoezeer ook het „pathos” in rook vervlogen is en hoezeer ook de „enthusiastische” bloemen, waarmede dit belang zijn wi«g omkranste, verwelkt zijn. Dit belang was zóó machtig, dat het de pen van een Marat, de guillotine van de terroristen, den degen van Napoléon, zoowel als het crusifix der Bourbons overwon. „Mislukt” is de Revolutie slechts voor die massa, welke in de politieke „idee”, niet de idee van haar werkelijk „belang” bezat; welker waarachtig levensprincipe alzoo met het leven-priicipe der Revolutie niet tèzamenviel; welker reële voorwaarden voor emancipatie wezenlijk verschillend waren, van de voorwaarden, waarbinnen de bourgeoisie zich in de samenlering emancipeeren kon.”

,.De Revolutie is mislukt, omdat de massa binnen welker letensvoorwaarden zij werkelijk is blijven stil staan, eene beperkte en exclusieve, niet de totaliteit omvattende massa was; omdat het talrijkste, van de bourgeoisie verschillende deel van de massa, in haar principe geen werkelijk belang, maar slechts een idee betat. Het was een illusie der terroristen, den modernen Staat, di« berust op de burgerlijke samenleving, naar het model van den antieken Staat te willen vormen, terwijl deze samenleving toch op de slavernij berustte. Welk een kolossale vergissing! de moderne bifgerlijke samenleving, de samenleving der idustrie, der algemeene concurrentie, der, van de vrij hare doeleinden najagende private