Karl Marx en zijne voorgangers

139 —

en den staatsburger, is het verschil tusschen den koopman en den staatsburger, tusschen den daglooner en den staatsburger, tusschen den grondbezitter en den staatsburger, tusschen het levende individu en den staatsburger.............,..........

„Wij zeggen aldus niet, met Bauer, tot de Joden: gij kunt niet politiek gëemancipeerd worden, zonder u radikaal te eman-cipeeren van het Jodendom. Wij zeggen eerder tot hen: omd&t gij politiek geëmancipeerd kunt worden, zonder u volkomen en zonder tegenspraak los te kunnen maken van het Jodendom, daarom is de politieke emancipatie-zelve, niet de menschelijke emancipatie. Wanneer gij joden, politiek gëemancipeerd kunt worden, zonder U menschelijk te kunnen emancipeeren, dan ligt de halfheid en de tegenspraak daarvan in u-zelven niet alleen, maar in het wezen en de categorie van de politieke emancipatie,

* *

*

Marx onderzoekt vervolgens het wezen van de in 1789 verkondigde „Menschenrechten" en der „Burgerschapsrechten.” De „droits de 1’homme” de menschenrechten, zijn als zoodanig te onderscheiden van den „droits du citoyen”, de rechten des staatsburgers. „Wie is de van den citoyen verschillende hom me? Niemand anders dan het lid van de burgerlijke samenleving! Voor alles moet het feit geconstateerd worden, dat de z. g. n. „Menschenrechten”, de „droits de 1’homme” in onderscheiding van den „droits du citoyen” niets anders zijn, dan de rechten van het mede-lid der burgerlijke samenleving, d. w. z. van den egoïstischen mensch; de van de menschen en van de gemeenschap gescheiden individu.”

„Geen van de z. g. n. „Menschenrechten” zegt Marx, „gaat verder dan- en boven den egoïstischen mensch uit zooals hij is: medelid der burgerlijke maatschappij; de mensch op zichzelf, de op zijn privaat-belang en privaat-willekeur teruggetrokken en van de gemeenschap verwijderde mensch. Verre van dien, dat de mensch in haar als gemeenschapswezen opgevat wordt, schijnt veelmeer dat gemeenschapsleven zelf, haar de samenleving toe en de beperking harer oorspronkelijke zelfstandigheid. De eenige band die haar samenhoudt, is de natuurnoodwendigheid; is de behoefte en het privaat-belang, de conserveering van haren eigendom en van hare egoïstische persoonlijkheid.

„Het is reeds raadselachtig dat een volk, hetwelk zoo even aan zijne bevrijding begon, door alle barrières tusschen de ver-