De doolhof

maakt, moet sterven. Dat kweekt ernst en moed.

„Maar vandaag heb ik denzelfden ernst en moed gezien bij een eenvoudigen handwerker die het soldatenwerk verfoeide en stierf voor zijn overtuiging. En bij God, nu ik mij voor u openleg op dit wit papier waarop ik geen onwaarheid kan schrijven, moet ik bekennen, dat ik mijn geloof heb verloren aan de waarde van mijn werk. Ik moet herroepen. Neen, de zaak des Konings gaat niet altijd en overal voor. Erger nog, ik vraag mij af: Wat is dan wel die zaak des Konings waarbij ik heb gezworen? Nu ik moet nadenken, begint mij duidelijk te worden, dat de eenvoudige man dien ik vandaag liet neerschieten, beter wist waaraan hij zijn leven gaf dan ik.

„Mijn lieve Vriendin, ik voel mij doodelijk mismoedig. In mijn eersten soldatentijd heette ik Jean-qui-rit, maar niemand zou mij nu meer zoo noemen. Ik zal nog mijn plicht moeten doen tot na deze campagne, maar iederen dag voel ik mij verder verdwalen in een doolhof zonder uitgang. Het eenige licht dat ik nog zie, zijt gij, Madame. Wilt ge aan mij denken?”

De wind zwiepte door den toren en de hagel kletterde als een oordeel op het kerkdak. Ik sloot den brief en dronk uit mijn veldflesch gulzig den inheemschen brandewijn, die als vuur op

176