't Brokkenhuis

—    Zou je dan de productie stop willen zetten, om de men-schen te leeren luieren? Maar wie geeft de arbeidende klasse en den middenstand dan te eten, als er niet meer verbouwd en geproduceerd wordt? vroeg Barrèl snugger.

Weer keek Roosbergen hem aan, strak en doordringend, als zocht hij naar Barrèl’s verstand, als veronderstelde hij dat het zich achter hem had verscholen.

—    Ik snuffel nog al veel in oude bibliotheken, zei hij zacht. Zoo vond ik laatst een boekje met een statistiek er in betreffende hongersnooden in vroeger eeuwen.

Duizenden, millioenen stierven toen, wegens gebrek aan alles, zelfs aan brood. Toch werkten toen de menschen, of wilden ze werken, de helft van elk etmaal, ten éinde hun arbeid te ruilen voor de middelen om hun lichaam in leven te houden.

En nu, ofschoon er overvloed is van alles en er jaarlijks evenveel overblijft als we met de meeste energie kunnen opmaken, zoeken de menschen naar redenen, om de arbeidsbe-perking tegen te gaan. Ze zouden misschien in staat zijn nieuwe hongersnooden te verwekken, terwille van hun ziekelijke manie voor werken.

—    Wat drijft hen er dan toe? Als de nietsdoeners gevoed en gekleed worden, waarom willen ze dan tóch werken, denk jij?

—    Waarom? Omdat ze menschen, dus sukkels zijn. Omdat ze grootendeels zijn samengesteld uit vaste stof en zich daarom één voelen mèt de stof. Ze willen stof produceeren, verwerken en er uit scheppen. Het geestelijk gedeelte in hen is nog steeds klein en het duurt nog wel een billioen jaren, eer het door groei de stof heeft overweldigd en voorgoed kan beheerschen.

Ja, soms maken we na materieele „downs”, als we er nu een

271