't Brokkenhuis

hooren, als ze er op losslaan, alsof ze een speciale dorschcursus hebben meegemaakt. En dan nagenoeg zeker te weten, dat nauwelijks een zesde gedeelte van dezen oogst ons ruimschoots kan voeden.

Overschot op overschot. Snap je nou waarom ik de zeis wegsmeet en een beetje ging krabbelen?

—    Dat ligt dan toch hoofdzakelijk aan de boeren, zei Barrèl naïef. Als ze het met minder personeel af kunnen, laten ze dan een gedeelte ontslaan. Dat wat jij me vertelt, noem ik een sterk staaltje van loon- en arbeidsverkwisting.

Roosbergen keek hem een oogenblik doordringend aan, als vermoedde hij spot of scherts achter Barrèl’s woorden. Dan weer peinsde zijn blik, als zweefde zijn geest in ijl gefantaseer.

—    Loon, arbeid, mompelde hij half-luid. Toen een eeuw of zoo geleden den zedelijk-verplichten arbeidsduur per dag van twee op één uur terug werd gezet, vond een gros enthousiasten aanstonds een massa nieuwe behoeften uit, met het doel nieuwe werkzaamheden te stichten. Tien jaar lang rekten ze toen de makerij van allerlei prutserijen, die, zooals beweerd werd, de menschen nieuwe voldoening zouden geven. Uit alle sferen stroomden duizenden toe, om door te helpen aan het vervaardigen der nieuwigheden, zich méér uren per dag arbeid te verschaffen.

Je kan die knutseldingen bij duizende vinden in afgelegen magazijnen, waarnaar nu geen mensch meer gaat kijken, omdat er volstrekt geen behoefte aan is, zei hij nu luid-op. Niets dan de zucht om te werken en grondstoffen te verwerken. Waarom wil de mensch er niet aan wennen, te leven terwille van het leven? Waarom die drang naar den grond, naar eelt in de handen en naar vermoeidheid welke de hersenwerking belemmert. Is het dan zóó ellendig en zoo moeilijk, het men-schelijk geslacht door rust een kans op herstel te geven.

270