Om de macht

dan om al hun andere kwaliteiten of talenten. Ën zonder hun ceütéfl zouden nu nog maar weinigen iets van hun zoogenaamde gaven hebben geweten, of er aan hebben geloofd. Je kan het van verschillende kanten beschouwen, maar, als je de arbeidersbeweging ziet als wat ze inderdaad geworden is, een commercieele onderneming, dan moet je toegeven dat die eminente idealisten hun gestorte duizendjes moeilijk nog voor-deeliger hadden kunnen plaatsen, dan door zakelijk op het Socialisme te gokken.

—    Ik heb je nog nooit zoo ernstig gezien, zei Bogaerts, verbaasd en het wil er niet bij me in, dat je zelf gelóóft, wat je nu beweert. Als iet idealisme hen er niet toe had gedrongen, zouden mannen als Bree-baart het toch éven ver, misschien verder, hebben gebracht bij de burgerlijke partijen. Niemand wordt zoozeer door hen geprezen, als juist hij.

—    Dat is een gevaarlijke lof voor den Dikke, Bob! riep Colter lachend uit. Hij ruikt naar een goedkeuring wegens conservatisme, zou een communist zeggen. Maar, om nü door hun klassegenooten geprezen te worden, hebben ze toch éérst het proletariaat als studie-materiaal en voortstuwings-machine noodig gehad. Nee, onder de bourgeoisie zijn mannen als Breebaart en Averling heusch niet zulke buitenbeentjes, omdat ze het feitelijk volstrekt niet zijn. Nu ja, de politiek is ook een beroep. Door onder liberale of katholieke kleur in het vak te gaan, had de Dikke het waarschijnlijk óók wel tot Kamerlid of zoo kunnen brengen, maar verder ook niet. Tot een domineerende positie, brengt alleen het proletariaat menschen, voor wie in eigen kring de spoeling wat dun is geworden.

Bij Colters laatste woorden keek Bogaerts wantrouwend naar de deuren van het privé- en het voor-kantoor.

—    Ik snap niet dat je dat zoo luid durft zeggen, zei hij dan zacht. Als iemand ons gesprek zou hooren en aan het Partij-bestuur overbracht, werden we misschien allebei van communisme beschuldigd en buiten de Partij gezet.

Colter haalde onverschillig de schouders op, maar temperde toch zijn geluid. Veel van wat hij tegen Bogaerts zei, had hij dan ook in revolu-tionnaire bladen gelezen en eigenlijk wist hij voor zichzelf niet, waarom hij zoo uitpakte. Gewoonlijk was hij veel voorzichtiger in zijn oordeel over de grooten in de Partij.

—    Nu ja, we hadden het ook eigenlijk over Willem Bouwer, zei hij, vrij wat zachter. Ik wou zeggen, dat hij gewoon werkman geweest is en achtereen door alle instanties in de Vakbeweging is gegaan. Het is dus zeer begrijpelijk dat hij een gooi doet naar het leiderschap, in het Vakverbond. En om eerlijk te blijven, hij hééft werkelijk bizondere kwaliteiten.