Tegen de dwang (verhalen)

vastgezet op de overtuiging, dat 't betekenen moest, iemand een bloedneus slaan of'n gat-in-z'n-kop... en dat had-ie nou wel's willen doen, maar toch nóóit gedaan... En mistroostig bedacht hij, dat hij ook maar weer alleen mocht bidden, wat 'r in de boeken stond-niet als de anderen, die zeien 'heere dank, voor spijs en drank', leuk, net als 'n rijmpje-,en hij vreesde, dat God z'n vragen om géén of 'n andere leesbeurt veel te gemeenzaam zou vinden en 'm kwalijk nemen.

Nee... nee er was niets meer aan te doen.

Straks zou 't gebeuren... zou hij inenen komen te hokken voor dat woord, die vreselijke naam en moeten bekennen... 'meester, dat woord mag 'k niet zeggen.' Wat zouen ze 'm dan allemaal aankijken, de hele klas... de meester...

'Waarom niet?' zou-die dan vragen. En hij dan weer, want zó was immers vaders bevel: 'omdat 'k 'n Jood ben, meester...'

Daar kwam nu ook 't verdriet bij van z'n kleine, povere ijdelheid... z'n leesbeurt bedorven, z'n leesbeurt, waarop-ie zich gewoonlijk de dag tevoren al verheugde... omdat-ie zo mooi las en daarvoor wel's 'n pluimpje kreeg van de meester. Ach, het was z'n vreugde, dat enkele tevredenheidswoordje, dat 'm voor 'n momentje zich de meerdere dee voelen van de anderen. Dat was nu ook weg...

Hevig schrok hij op. Niek van Roojen had al gelezen... Onder 't gespannen kijken van de jongen krabbelde de meester wat in z'n cahier en dat gaf meteen 'n heel licht gedruis van even-verademen, hoofd-wenden, verzitten-gaan in de bank. Uit een andere klasse dreunde 'n lijzig-gerekt do... re... mi... dromerig in de stilte... en ook sloeg 'r 'n deur open, ergens achter op de gang, luid schreien verscheurde even de schoolrust... klompengekletter op de stenen... slag van de buitendeur... 'zeker een weggestuurd,' dacht 't jongetje.

En dan noemde de meester z'n naam... en een moment duizel-draaide alles rond hem henen... schenen de banken schemerig te verzinken... en hij zelf ook... wég... wég...

Maar dat duurde kort en plichtmatig ving hij aan, z'n stem schor-hokkend:

Omstreeks die tijd kwamen er predikers in ons land... vrome mannen...

20